Η ΑΙΡΕΣΗ ΩΣ ΠΛΑΝΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ

                Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα μάς συμβουλεύει ο απόστολος Παύλος να μην χάνουμε τόν χρόνο μας ασχολούμενοι με τούς αιρετικούς ανθρώπους, όταν αυτοί εμμένουν στσίν πλανερές τους δοξασίες και δεν δείχνουν πρόθεση αλλαγής. Και μας δίνει έτσι τήν ευκαιρία να αναφερθούμε στο φλέγον ζήτημα τών αιρέσεων.

                Από τούς πρώτους αποστολικούς χρόνους παρουσιάστηκαν οι αιρέσεις που απασχόλησαν και απασχολούν ακόμη τήν Εκκλησία. Αιρέσεις ιουδαΐζουσες, αγνωστικιστές και γνωστικιστές, Μανιχαίοι, Νικολαΐτες, Μοντανιστές κ. ά. είχαν ως σκοπό τήν νόθευση και διαστρέβλωση τής υγιούς διδασκαλίας τού Ευαγγελίου. Η μεγάλη αίρεση τού Αρειανισμού και οι αιρέσεις τού Νεστοριανισμού και τού Μονοφυσιτισμού απασχόλησαν και βασάνισαν επί μακρόν τήν Εκκλησία τού Χριστού, προσπαθώντας να διαστρεβλώσουν τήν ορθόδοξη πίστη στόν Τριαδικό Θεό και τό πρόσωπο τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

                Αλλά και αργότερα αιρετικές δοξασίες και παρεμβάσεις στα θεόπνευστα δόγματα τής πίστεως και τής λατρείας προκάλεσαν σχίσματα μέσα στο σώμα τής μίας, αγίας Αποστολικής Εκκλησίας, που πολλά διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Απόστολοι και Πατέρες, όσιοι και ομολογητές, διώχθηκαν και υπέστησαν ποικίλες δοκιμασίες και μαρτύρια για να κρατήσουν απλανή τήν ορθή διδασκαλία τής αγίας τού Χριστού Εκκλησίας. Και με τήν συγκρότηση τών αγίων Οικουμενικών Συνόδων στερέωσαν τήν Ορθοδοξία προς δόξαν τού Αγίου Θεού και προς φωτισμό τών πιστών.

                Η αίρεση είναι πλάνη, δηλαδή διαστρέβλωση τής περί τού Θεού αλήθειας, όπως αυτή αποκαλύφθηκε και διδάχθηκε από τόν Ιησού Χριστό, όπως κηρύχθηκε και καταγράφηκε από τούς θεοφόρους Πατέρες τής Εκκλησίας, και όπως ομολογείται από τήν Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια τού Κυρίου μας:  «Βλέπετε μη τις υμάς πλανήση». Να προσέχουμε μήπως κάποιος μας παραπλανήσει από τήν αλήθεια, που είναι ο Χριστός, και μας προβάλλει κάποιον άλλον «Χριστό» που δεν έχεε σχέση με τόν Ίδιο. Διότι, όπως συνεχίζει ο Κύριος, «πολλοί ελεύσονται εν τώ ονόματί μου λέγοντες, εγώ ειμι ο Χριστός, και πολλούς πλανήσουσι». Θα χρησιμοποιήσουν τό όνομα τού Χριστού για να προβάλλουν και να στήσουν τήν πλάνη.

                Αυτή την μέθοδο χρησιμοποίησαν και συνεχίζουν να χρησιμοποιούν οι αντιχριστιανικές αιρέσεις. Προβάλλουν το ψεύδος με το επικάλυμμα τού Χριστού. Δηλαδή παρουσιάζουν τόν Αντίχριστο με την μορφή τού Χριστού. Και αυτή η μεθοδολογία τών αιρετικών προδίδει τήν πανουργία τού διαβόλου. Αυτό σημαίνει ότι πίσω από τήν πλάνη και τήν αίρεση υπάρχει πάντα ο Σατανάς, ο πατέρας και δημιουργός τού ψεύδους και τής απάτης. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μάς τό επισημαίνει: «Τις εστιν ο ψεύστης ει μη ο αρνούμενος ότι ο Ιησούς ουκ έστιν ο Χριστός;». Δηλαδή, όποιος αρνείται τήν θεία και τήν ανθρώπινη φύση τού Χριστού, αυτός ψεύδεται, έστω κι αν επικαλείται το όνομα τού Χριστού. Διότι όπως πάλι λέει ο άγιος Ιωάννης, «πάν πνεύμα ό μη ομολογεί τόν Ιησούν Χριστόν εν σαρκί εληλυθότα εκ τού Θεού ουκ έστι». Όποιος άνθρωπος ή καί άγγελος ακόμη δεν ομολογεί ότι ο Υιός τού Θεού και Κύριος Ιησούς ήλθε στήν γή και πήρε ανθρώπινη σάρκα (έγινε άνθρωπος), αυτός δεν είναι εκ τού Θεού, αλλά παρακινείται από τόν ίδιο τόν Αντίχριστο. Επειδή αρνείται τόν Υιό τού Θεού, ούτε και τόν Θεό Πατέρα πιστεύει. Αυτό είναι το γνώρισμα τού Αντιχρίστου που πλανά τούς ανθρώπους: «Ούτός εστιν ο Αντίχριστος, ο αρνούμενος τόν Πατέρα και τόν Υιόν».

                Ο απόστολος Παύλος πολύ σοφά συμβουλεύει τόν μαθητή του και απόστολο Τίτο να μην χρονοτριβεί με τούς αιρετικούς αν δεν έχουν πρόθεση αλλαγής. «Μετά τήν πρώτην και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού» τού επισημαίνει. Από τήν στιγμή που καταβάλλονται προσπάθειες ώστε ό πλανεμένος αιρετικός να αντιληφθεί τήν πλάνη του και να γνωρίσει τήν αλήθεια, αλλά εκείνος δεν απαλλάσσεται από τήν πλάνη, τότε εκούσια έχει παρασυρθεί από δαιμόνιο πλάνης.

                Ο απ. Παύλος στήν πρώτη επιστολή του προς τόν Τιμόθεο γράφει ότι τό Πνεύμα τό Άγιο λέει ρητά και ξεκάθαρα, ότι στούς έσχατους καιρούς θα αποστατήσουν μερικοί από τήν πίστη και θα δώσουν προσοχή σε πνεύματα πλάνης και σε διδασκαλίες υπαγορευόμενες από τα δαιμόνια. Και είναι σχεδόν αδύνατο να αποστραφούν οι αιρετικοί από τήν πλάνη τους. Όπως αναφέρουν οι πατέρες τής ερήμου στο Γεροντικό, τα δαιμόνια τής πλάνης φέρνουν μεγάλη αντίσταση, έχουν πείσμα και δεν αποδέχονται οποιονδήποτε πειστικό λόγο, αν και τα ίδια πιστεύουν και φρίττουν στήν παρουσία τού Χριστού. Δεν αφήνουν όμως τόν άνθρωπο που επηρεάζουν να ανανήψει. Για τόν λόγο αυτό και ο απ. Παύλος στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα λέει ότι «εξέστραπται ο τοιούτος, και αμαρτάνει ως αυτοκατάκριτος», δηλαδή, ο αμετάπειστος αιρετικός έχει διαστραφεί πνευματικά με τήν επήρεια τής πλάνης τού διαβόλου και αμαρτάνει με δική του ευθύνη και καταδικάζει τόν εαυτό του στήν απώλεια.

                Στήν εποχή μας οι σύγχρονες αιρέσεις παρουσιάζονται με προσωπείο. Δεν παρουσιάζονται με έντονο τό θρησκευτικό στοιχείο, αλλά ως ομάδες με κοινωνικό χαρακτήρα και χριστιανικό επικάλυμμα, χωρίς επιθετική προβολή, ή και με έντονο παγανιστικό τρόπο προσέγγισης. Στοχεύουν στήν ψυχολογική ελευθερία τών νέων κυρίως ανθρώπων και τούς παρουσιάζουν «λύσεις» στα υπαρξιακά τους αδιέξοδα ή τις νεανικές τους απορίες, κολακεύοντας ή και καθαγιάζοντας τις αδυναμίες τους ως δήθεν χαρίσματα και αρετές. Βέβαια, αυτή η προσπάθεια παρέχει μια εφήμερη ικανοποίηση, αλλά στήν συνέχεια οδηγεί σε μονοπάτια που τα αδιέξοδα είναι πλέον αξεπέραστα και τό αίσθημα τής απελπισίας και απόγνωσης προς τών πυλών τής ύπαρξής τους.

                Η πνευματική και κατανυκτική ατμόσφαιρα τής λατρευτικής ζωής τής Ορθόδοξης Εκκλησίας μας προσφέρει πραγματικά στους καλοπροαίρετους εκείνους νέους ανθρώπους που αναζητούν νόημα, αλήθεια και ποιότητα ζωής μέσα στήν ζωή τους, απλανή γνώση τής Αλήθειας, βεβαιότητα πίστεως, κατανόηση, στοργή και πατρότητα με τήν ζωοποιό χάρη τού Αγίου Πνεύματος που συνεχώς πνέει, φωτίζει και αναπαύει μέσα από τις ιερές ακολουθίες και τό μυστήριο τής θείας Λειτουργίας.

Αρχιμ. Χ.Ν.