Ο ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί ότι η υπερηφάνεια είναι η ακρόπολη των κακών και η ρίζα και πηγή όλης της κακίας. Εξαιτίας της υπερηφάνειας χάσαμε τον παράδεισο. Θελήσαμε να γίνουμε ίσοι με τον Θεό και γυμνωθήκαμε από την θεία χάρη και αγιότητα. Γι αυτό και ο Χριστός ως ισχυρό και ασφαλές θεμέλιο της επιστροφής και της σωτηρίας μας έθεσε την ταπείνωση. Ξεκίνησε το επίγειο κήρυγμά του από τον μακαρισμό των «πτωχών τω πνεύματι», δηλαδή των ταπεινών. Διακήρυξε ότι δεν ήλθε για να καλέσει «δικαίους», δηλαδή αυτούς που θεωρούν τον εαυτού τους «εντάξει» έναντι του Θεού, αλλά «αμαρτωλούς εις μετάνοιαν». Τόνισε ότι πρώτος ενώπιον του Θεού είναι όποιος ταπεινώσει τον εαυτό του, όπως τα παιδιά, και όποιος γίνει «πάντων έσχατος και πάντων διάκονος». Επίσης, με αφορμή την σημερινή περικοπή, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, μας αποκάλυψε και υπογράμμισε τον βασικό πνευματικό νόμο, που ισχύει παντού και πάντοτε, ότι όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, ενώ όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του θα ανυψωθεί.
Η σημερινή Κυριακή αποτελεί την αρχή του Τριωδίου και όλου του κύκλου των κινητών εορτών. Γι αυτό και η Εκκλησία μας, εμπνευσμένη από το Άγιο Πνεύμα, στην αρχή του Τριωδίου έθεσε ενώπιόν μας την παραβολή του Τελώνου και Φαρισαίου. Με αυτόν τον τρόπο μας διδάσκει ότι η σταυρική πορεία μας προς την ανάσταση του Χριστού και την προσωπική μας ανάσταση, προς την απόκτηση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και τον αγιασμό μας, έχει ως αρχή και θεμέλιό της την ταπείνωση. Δίχως την ταπείνωση όλοι οι κόποι, οι προσευχές και οι νηστείες μας πάνε χαμένοι, όπως συνέβηκε και με τον φαρισαίο της παραβολής.
Είναι όντως μυστήριο το πώς ένας τόσο αμαρτωλός άνθρωπος, όπως ο τελώνης της παραβολής, μόνο επειδή προσευχήθηκε πολύ ταπεινά, με βαθιά επίγνωση της αμαρτωλότητός του, δικαιώθηκε από τον Θεό, ενώ ένας τόσο ενάρετος άνθρωπος εκείνης της εποχής, όπως ο φαρισαίος, επειδή προσευχήθηκε υπερήφανα και κατέκρινε τον πλησίον του, κατακρίθηκε και εξέπεσε από την δίκαιη ζωή.
Στο μυστήριο αυτό της ταπεινώσεως οφείλουμε οι πιστοί να μυηθούμε, προκειμένου να δικαιωθούμε από τον Θεό. Ένας σύγχρονος θεολόγος κληρικός αναφερόμενος σ’ αυτό το μυστήριο παρατηρεί ότι είναι γεγονός πιστοποιημένο από την εμπειρία μας ότι όταν κατακλυζόμαστε από το αίσθημα της μηδαμινότητάς μας, το άκτιστο φώς μας μεταμορφώνει και μας μεταφέρει ως υιούς στον οίκο του Πατρός. Και συνεχίζει: «Πώς εξηγείται αυτό; Γιατί η αυτοκαταδίκη μας μάς δικαιώνει ενώπιον του Θεού;». Η απάντηση βρίσκεται στο ότι στην βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας υπάρχει η αλήθεια, και ως αποτέλεσμα, το Πνεύμα της Αληθείας βρίσκει χώρο για τον εαυτό του μέσα μας.
«Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς», διακήρυξε ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο οποίος επίσης είπε: «Εγώ ειμι η αλήθεια». Επίσης κήρυξε ότι τότε θα βρούμε ανάπαυση στις ψυχές μας, όταν γνωρίσουμε από αυτό ν την πραότητα και την ταπείνωσή του. Σύμφωνα με αυτά τα θεία λόγια, στον Χρίστο γνωρίζουμε την αλήθεια και την ταπείνωση. Στον Χριστό γνωρίζουμε πώς θέλει ο Θεός να είναι ο άνθρωπος. Πρότυπο του κατά Θεόν ανθρώπου είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς.
Αφού ο Χριστός είναι Θεός στην φύση του, οφείλουμε και εμείς να γίνουμε θεοί κατά χάρη. Επομένως, η σωτηρία μας δεν βρίσκεται στις φτηνές και ουτιδανές δυνάμεις μας, αλλά στην ένωσή μας με τον Θεό – Χριστό μέσα από τα μυστήρια της Εκκλησίας. Γι αυτό δεν μπορούμε να καυχόμαστε για τίποτε, αφού όλα τα καλά έργα μας δεν μπορούν να μας θεώσουν και να μας καταστήσουν αιώνιους. Ό, τι έχουμε, το οποίο αντέχει στην αιωνιότητα, είναι δώρο του Θεού, που μας δίδεται μέσω των θεών μυστηρίων.
Αφού ο Χριστός είναι το πρότυπο του ανθρώπου έτσι όπως τον θέλει ο Θεός, αυτό σημαίνει ότι η σωτηρία μας βρίσκεται στο να ομοιωθούμε με αυτόν σε όλα. Αν δεν γίνουμε όμοιοι με τον Χριστό στο φρόνημα και στην ζωή, πώς μπορούμε να ζήσουμε μαζί του για πάντα; Η επίγνωση αυτής της αλήθειας γεννά μέσα μας βαθιά ταπείνωση και επίγνωση ότι κατ’ ουσίαν είμαστε γεννήματα του άδου.
Γι αυτό η σωτηρία μας βρίσκεται στην τελωνική φράση «ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Όλη η ζωή μας οφείλει να συναρμοσθεί προς το φρόνημα που εκφράζει αυτή η φράση, για να σωθούμε δωρεάν δια του θείου ελέους και της θείας χάριτος.
Αρχιμ. Π.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου