Η σημερινή παραβολή βρίσκεται στο 15ο κεφάλαιο του κατά Λουκά Ευαγγελίου. Όλο αυτό το κεφάλαιο περιέχει τρεις παραβολές που είπε ο Κύριος στους γραμματείς και φαρισαίους, απαντώντας στους γογγυσμούς και τις κακολογίες που απηύθυναν εναντίον του, επειδή επέτρεπε στους τελώνες και τους αμαρτωλούς να τον πλησιάζουν, να ακούνε τον λόγο του και να τρώνε μαζί του. Πρώτη παραβολή ήταν αυτή του χαμένου προβάτου, δεύτερη της χαμένης δραχμής και Τρίτη η σημερινή, του ασώτου υιού.
Με τις παραβολές αυτές ο Κύριος υποδηλώνει αρχικά την θεϊκή του ιδιότητα, ενώ στην συνέχεια φανερώνει την μεγάλη του αγάπη προς τον άνθρωπο και αποκαλύπτει για ποιο λόγο ήλθε στην γη και έγινε άνθρωπος. Είναι ο φιλεύσπλαχνος Θεός ο οποίος μας δημιούργησε, αλλά επίσης και το στοργικός πατέρας μας. Δεν εγκατέλειψε τον άνθρωπο στην απώλειά του, αλλά ήλθε, για να τον αναζητήσει μέσα στην πτώση του και να τον ανασύρει από αυτήν. Γι αυτό λοιπόν ο Κύριος δεχόταν όλους τους αμαρτωλούς, επειδή αυτός ήταν ο σκοπός του ερχομού του, η λύτρωση δηλαδή του ανθρωπίνου γένους από την αμαρτία.
Παράλληλα μέσα από τις παραβολές αυτές, και κυρίως από την παραβολή του Ασώτου, προαναγγέλλεται η επιστροφή των εθνών και η απομάκρυνση των Ισραηλιτών. Σαν τον πρεσβύτερο υιό της παραβολής, οι Εβραίοι επρόκειτο να σκανδαλιστούν βλέποντας την επιστροφή των εθνών – τα οποία, όπως ο νεώτερος υιός για αιώνες ήταν μακριά από την πατρική οικία – και την μετοχή τους στην ευωχία της θείας χάριτος και σωτηρίας. Θα μείνουν έξω από την Βασιλεία, όχι λόγω κάποιας τιμωρίας από τον Θεό, αλλά επειδή οι ίδιοι δεν θα θελήσουν να εισέλθουν εξαιτίας του εγωισμού τους και της ελλείψεως συγχωρητικότητος.
Δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση της παραβολής του Ασώτου Υιού στην δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου. Ο Κύριός μας Ιησούς αρχίζοντας το επί γης κήρυγμά του, στην επί του Όρους ομιλία, αφού μακάρισε πρώτα τους «πτωχούς τω πνεύματι», δηλαδή τους ταπεινούς, στην συνέχεια μακάρισε αυτούς που πενθούν για τις αμαρτίες τους. Έτσι μας δίδαξε ότι όταν ο άνθρωπος αληθινά γνωρίσει την αμαρτωλότητά του, γεννιέται μέσα του βαθύ πένθος μετανοίας για τις αμαρτίες του. Γι αυτό και η Εκκλησία του Χριστού, την προηγούμενη Κυριακή με την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου μας κάλεσε να θέσουμε ως θεμέλιο του πνευματικού μας αγώνα την ταπείνωση έτσι και με την παραβολή του Ασώτου μας καλεί σε μετάνοια.
Αυτό όμως σημαίνει ότι κανένας μας δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι είναι καθαρός από τον ρύπο της αμαρτίας. Όλοι μας φέρουμε μέσα μας τον άσωτο υιό. Αυτό πολύ ωραία το εκφράζει ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος λέγοντας ότι εάν πούμε πως δεν έχουμε αμαρτία, πλανούμε τους εαυτούς μας και η αλήθεια δεν υπάρχει μέσα μας. Εάν ομολογούμε τις αμαρτίες μας, ο Θεός, που είναι αξιόπιστος και δίκαιος, θα συγχωρήσει τις αμαρτίες μας και θα μας καθαρίσει από κάθε άδικη πράξη.
Μέσα από την παραβολή ο Κύριος μας επισημαίνει τα βασικά γνωρίσματα που έχει η αληθινή μετάνοια. Καταρχήν οφείλει ο άνθρωπος να συναισθανθεί την απομάκρυνσή του από τον Θεό. Να έλθει «εις εαυτόν», όπως ο άσωτος υιός. Μετά θα πρέπει να επιθυμήσει την επιστροφή στον οίκο του Θεού Πατρός. Να λάβει δηλαδή την απόφαση να εγκαταλείψει την αμαρτωλή ζωή και να πορευθεί στον Θεό μέσω της οδού της τηρήσεως των εντολών. Στην συνέχεια να προσέλθει στο μυστήριο της εξομολογήσεως εξαγορεύοντας τις αμαρτίες του, ώστε να λάβει την συγχώρηση: το δαχτυλίδι που πιστοποιεί την απελευθέρωσή του από την δουλεία στην αμαρτία. Τέλος να μετάσχει στο συμπόσιο της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, κοινωνώντας ον μόσχο τον σιτευτό, δηλαδή το άχραντο σώμα και το τίμιο αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αυτό, όπως παρατηρεί ο άγιος Θεοφύλακτος, φαίνεται στις αισθήσεις μας σαν σίτος (δηλ. άρτος), όμως είναι στην πραγματικότητα το σώμα και το αίμα του Κυρίου Ιησού.
Σύμφωνα λοιπόν με την παραβολή, αυτές είναι οι βασικές ενέργειες που συναπαρτίζουν την αληθινή και ολοκληρωτική μετάνοια. Έτσι βιώθηκε και βιώνεται η μετάνοια σε όλους τους αιώνες μέσα στην Εκκλησία. Σε αυτήν την οδό της μετανοίας ας βαδίσουμε και εμείς, προκειμένου να μετάσχουμε ήδη από αυτήν την ζωή στο γεύμα της μελλούσης θείας Βασιλείας, μέσα στον οίκο του Θεού Πατρός, δηλαδή μέσα στην Εκκλησία.
Αρχιμ. Π.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου