ΠΕΡΙ ΥΠΑΚΟΗΣ
«Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λὀγον ἀποδώσοντες» (Ἑβρ. 13,17)
ΜΑΣ συνιστᾷ σήμερα ὁ Ἀπόστολος ἕνα καθῆκον, μιὰ ἀρετή, στὴν ὁποία οἱ Ἕλληνες δυστυχῶς ὑστεροῦμε. Ἐνῷ ἀλλοῦ διακρινόμεθα, στὸ θέμα αὐτὸ εἴμεθα ἐλλιπεῖς. Καὶ ἔρχονται περιστάσεις ποὺ μηδενιζόμεθα· γινόμεθα ἕνα ἀκυβέρνητο μπουλούκι.Ποιό εἶνε τὸ καθῆκον; Ἡ ὑπακοή, ἡ πειθαρχία. «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε» (Ἑβρ. 13,17), συμβουλεύει. Τὸ δὲ «ὑπείκετε» ἴσον· ὑπακούετε. Ναί, ὑπακούετε. Ποιοί πρέπει νὰ ὑπακούουν; Οἱ Χριστιανοί. Σὲ ποιούς νὰ ὑπακούουν; Στοὺς «ἡγουμένους». Ποιοί λέγονται «ἡγούμενοι»; Μὴ νομίσετε ὅτι ἡ λέξι «ἡγούμενος» ἔχει τὴν ἔννοια ἡγουμένου μοναστηρίου, λ.χ. τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὄχι. Ἔχει εὐρυτέρα ἔννοια.
«Ἡγούμενος» σημαίνει· αὐτὸς ποὺ πάει μπροστά. Ὅσοι ἀπὸ σᾶς κάνατε μεγάλες πορεῖες, ἢ ὡς στρατιῶτες, καὶ βρεθήκατε μέσα σὲ δασώδεις περιοχές, θὰ χρειαστήκατε ὁδηγό. Εἶδα ἐπιλοχίες, ποὺ τοὺς ὡδηγοῦσε στὸ πεδίο τῆς μάχης ἕνας τσομπάνος ποὺ ἤξερε τὸ μέρος. Σ᾿ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις βλέπετε καὶ ἀξιωματικοὺς καὶ στρατηγοὺς ἀκόμη ν᾿ ἀκολουθοῦν τὰ ἴχνη ἑνὸς ἁπλοῦ ἀνθρώπου.
«Ἡγούμενος» λοιπὸν λέγεται ὁ ὁδηγός, αὐτὸς ποὺ πάει μπροστὰ καὶ τὸν ἀκολουθοῦν πίσω ὅλοι οἱ ἄλλοι. Καὶ πρέπει οἱ Χριστιανοὶ νὰ ὑπακούουν στοὺς «ἡγουμένους». Ὅπως στὸ στρατὸ «ἡγούμενοι» εἶνε οἱ ἀξιωματικοὶ καὶ στὸ κράτος οἱ πολιτικοὶ ἡγέτες, ἔτσι στὴν Ἐκκλησία «ἡγούμενοι» εἶνε οἱ ἱερεῖς, κατ᾿ ἐξοχὴν δὲ «ἡγούμενος» εἶνε ὁ ἐπίσκοπος.
Πῶς, τώρα, θὰ μάθουμε νὰ ὑπακούουμε;
* * *
Ἡ ἁγία Γραφή, γι᾿ αὐτὸν ποὺ εἶνε τεμπέλης, λέει· «Ἴθι πρὸς τὸν μύρμηκα, ὦ ὀκνηρέ» (Παρ. 6,6). Πήγαινε στὸ μυρμήγκι, τεμπέλη, γιὰ νὰ πάρῃς μαθήματα ἐργατικότητος. Ἀλλὰ τὸ ἴδιο μποροῦμε νὰ ποῦμε καὶ γιὰ ᾿κεῖνον ποὺ δὲν ὑπακούει, ἀλλὰ σηκώνει μπαϊράκι καὶ κάνει τοῦ κεφαλιοῦ του. Ὁ ὀκνηρὸς νὰ πάῃ στὸ μυρμήγκι· ἀλλὰ καὶ ὁ ἀναρχικός, ποὺ δὲν ἀναγνωρίζει καμμία ἀρχή, νὰ πάῃ στὸ μυρμήγκι. Γιατί; Ποιό ἄλλο γνώρισμα ἔχει τὸ μυρμήγκι; Ἔχει πειραρχία στὶς ἀρχές. Στέλνει σήματα μὲ τὶς κεραῖες του καὶ διατάσσει τ᾿ ἄλλα μυρμήγκια· καὶ μόλις ἐκεῖνα λάβουν τὸ σῆμα, ἀμέσως ἀλλάζουν πορεία, κατευθύνονται ἐκεῖ ποὺ διατάζει ὁ ἀρχηγός. Ἂν ὑπάρχῃ κανένα βάρος νὰ σηκώσουν, παίρνουν τὸ σῆμα καὶ αὐτοστιγμεὶ σπεύδουν ὅλα γιὰ νὰ τὸ μεταφέρουν μὲ κόπο στὴ φωλιά τους. Ἂν ἄλλα μυρμήγκια θελήσουν ν᾿ ἁρπάξουν ἀπὸ τὶς ἀποθῆκες τὰ τρόφιμά τους, τότε ἔξω ἀπὸ τὴ μυρμηγκοφωλιὰ διεξάγεται κραταιὸς ἀγών, καὶ ὅλοι σὰν στρατιῶτες πειθαρχοῦν στὰ κελεύσματα τοῦ μυστηριώδους ἀρχηγοῦ, ποὺ ἀπὸ τὸ βάθος τῆς φωλιᾶς διευθύνει τὸν ἀγῶνα. Τὰ μυρμήγκια, δηλαδή, εἶνε καὶ ὑπόδειγμα πειθαρχίας. Ἔλα λοιπὸν ἐσύ, ἀναρχικέ, νὰ πάρῃς τὸ μάθημά σου, μάθημα τάξεως καὶ πειθαρχίας, ἀπὸ τὴ μυρμηγκοφωλιά.
Ὑπόδειγμα ἐργατικότητος ἀλλὰ καὶ πειθαρχίας εἶνε καὶ ἡ μέλισσα. Στὴν κυψέλη κυριαρχεῖ ἡ βασίλισσα. Χιλιάδες μέλισσες, ὅλο τὸ σμῆνος, πειθαρχεῖ σ᾿ αὐτήν. Ἂν λείψῃ ἢ σκοτωθῇ ἡ βασίλισσα, διαλύεται τὸ μελίσσι.
Λοιπὸν τὸ μυρμήγκι ὑπακοή, ἡ μέλισσα ὑπακοή. Θέλετε κι ἄλλο παράδειγμα; Ῥίξτε τὰ μάτια σας στὸν οὐρανό, γιὰ νὰ δῆτε τὰ σμήνη τῶν πουλιῶν. Κι αὐτὰ ἔχουν πειθαρχία. Ἐὰν παρατηρήσετε τὸ καλοκαίρι, πῶς διασχίζουν τὸν οὐρανὸ οἱ πελαργοί, θὰ δῆτε ὅτι σχηματίζουν τρίγωνο. Τί σοφία κι αὐτό! Μὲ τὴ γωνία, ποὺ σχηματίζουν, σχίζουν εὐκολώτερα τὸν ἀέρα, ὅπως τὸ πλοῖο τὸ νερό. Εἶνε παρατεταγμένοι ὅλοι ὁ ἕνας κατόπιν τοῦ ἄλλου. Καὶ ἂν κανένας βγῇ ἀπὸ τὴ γραμμή, ὑπάρχει πελαργός, ποὺ μὲ τὸ ῥάμφος του τὸν τσιμπάει καὶ τὸν ἀναγκάζει νὰ ἐπανέλθῃ στὴν τάξι.
Ἰδού καὶ τὰ πρόβατα. Κι αὐτὰ κάνουν ὑπακοή. Ὅπου πάῃ ὁ κριός, ὁ ἀρχηγὸς τῆς ποίμνης, ἐκεῖ πηγαίνει ὅλο τὸ ποίμνιο. Κ᾿ ἐπειδὴ τὰ πρόβατα ὑπακούουν στοὺς κριούς, γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ὁ Ὅμηρος στὰ Ἔπη του ὀνομάζει τοὺς στρατιωτικοὺς καὶ πολιτικούς ἡγέτας κριούς. Ὅπως οἱ κριοὶ προΐστανται τοῦ ποιμνίου, ἔτσι καὶ οἱ ἀρχηγοὶ τῶν ἐθνῶν εἶνε οἱ ὁδηγοὶ τῶν λαῶν.
Ὑπακοή! Ἂν ῥίξουμε μιὰ ματιὰ καὶ στὰ ἄψυχα, θὰ θαυμάσουμε. Ἔλα ἥλιε, ἔλα φεγγάρι, ἐλᾶτε ἄστρα τ᾿ οὐρανοῦ, νὰ μᾶς διδάξετε τὴν πειθαρχία. Ῥολόϊ! Σὲ ποιόν ὑπακούουν; Ὅλα στὸ Θεό, ποὺ ῥύθμισε τὸ σύμπαν. Τὴν τάδε ὥρα θ᾿ ἀνατείλῃς! Παρών, λέει ὁ ἥλιος, διατάξτε. Καὶ ἐπὶ αἰῶνας συνεχίζει νὰ βγαίνῃ ἀκριβῶς στὴν ὥρα του. Ἐὰν δὲν ὑπακούσουν αὐτὰ τὰ ἄψυχα, θὰ γίνῃ ἀναρχία στὸ σύμπαν.
Ὑπόδειγμα ἐργατικότητος ἀλλὰ καὶ πειθαρχίας εἶνε καὶ ἡ μέλισσα. Στὴν κυψέλη κυριαρχεῖ ἡ βασίλισσα. Χιλιάδες μέλισσες, ὅλο τὸ σμῆνος, πειθαρχεῖ σ᾿ αὐτήν. Ἂν λείψῃ ἢ σκοτωθῇ ἡ βασίλισσα, διαλύεται τὸ μελίσσι.
Λοιπὸν τὸ μυρμήγκι ὑπακοή, ἡ μέλισσα ὑπακοή. Θέλετε κι ἄλλο παράδειγμα; Ῥίξτε τὰ μάτια σας στὸν οὐρανό, γιὰ νὰ δῆτε τὰ σμήνη τῶν πουλιῶν. Κι αὐτὰ ἔχουν πειθαρχία. Ἐὰν παρατηρήσετε τὸ καλοκαίρι, πῶς διασχίζουν τὸν οὐρανὸ οἱ πελαργοί, θὰ δῆτε ὅτι σχηματίζουν τρίγωνο. Τί σοφία κι αὐτό! Μὲ τὴ γωνία, ποὺ σχηματίζουν, σχίζουν εὐκολώτερα τὸν ἀέρα, ὅπως τὸ πλοῖο τὸ νερό. Εἶνε παρατεταγμένοι ὅλοι ὁ ἕνας κατόπιν τοῦ ἄλλου. Καὶ ἂν κανένας βγῇ ἀπὸ τὴ γραμμή, ὑπάρχει πελαργός, ποὺ μὲ τὸ ῥάμφος του τὸν τσιμπάει καὶ τὸν ἀναγκάζει νὰ ἐπανέλθῃ στὴν τάξι.
Ἰδού καὶ τὰ πρόβατα. Κι αὐτὰ κάνουν ὑπακοή. Ὅπου πάῃ ὁ κριός, ὁ ἀρχηγὸς τῆς ποίμνης, ἐκεῖ πηγαίνει ὅλο τὸ ποίμνιο. Κ᾿ ἐπειδὴ τὰ πρόβατα ὑπακούουν στοὺς κριούς, γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ὁ Ὅμηρος στὰ Ἔπη του ὀνομάζει τοὺς στρατιωτικοὺς καὶ πολιτικούς ἡγέτας κριούς. Ὅπως οἱ κριοὶ προΐστανται τοῦ ποιμνίου, ἔτσι καὶ οἱ ἀρχηγοὶ τῶν ἐθνῶν εἶνε οἱ ὁδηγοὶ τῶν λαῶν.
Ὑπακοή! Ἂν ῥίξουμε μιὰ ματιὰ καὶ στὰ ἄψυχα, θὰ θαυμάσουμε. Ἔλα ἥλιε, ἔλα φεγγάρι, ἐλᾶτε ἄστρα τ᾿ οὐρανοῦ, νὰ μᾶς διδάξετε τὴν πειθαρχία. Ῥολόϊ! Σὲ ποιόν ὑπακούουν; Ὅλα στὸ Θεό, ποὺ ῥύθμισε τὸ σύμπαν. Τὴν τάδε ὥρα θ᾿ ἀνατείλῃς! Παρών, λέει ὁ ἥλιος, διατάξτε. Καὶ ἐπὶ αἰῶνας συνεχίζει νὰ βγαίνῃ ἀκριβῶς στὴν ὥρα του. Ἐὰν δὲν ὑπακούσουν αὐτὰ τὰ ἄψυχα, θὰ γίνῃ ἀναρχία στὸ σύμπαν.
* * *
Τὰ πάντα κάνουν ὑπακοή. Καὶ μόνο ὁ ἄνθρωπος δημιουργεῖ ἀναρχία. Ἀναρχία, διότι δὲν ὑπακούει στὸ Θεό· ἀναρχία, διότι δὲν ὑπακούει στοὺς φύσει καὶ θέσει ἡγέτας του.
Ὑπακοὴ πρέπει νὰ κάνῃ τὸ μικρὸ παιδὶ στὸν πατέρα. Ὑπακοὴ ὁ μαθητὴς στὸν διδάσκαλο. Ὑπακοὴ ὁ στρατιώτης στὸν ἀξιωματικόν του. Ὑπακοὴ ὁ ναύτης στὸν πλοίαρχο. Ὑπακοὴ ὁ ἀσθενὴς στὸν ἰατρό. Ἄ, ἐκεῖ ὑπακοῦμε ὅλοι. Τὸ τομαράκι μας μόνο! Γιατρέ, ὅ,τι πῇς θὰ τὸ κάνω. Καὶ ὁ γιατρὸς δίνει τὰ πικρότερα φάρμακα καὶ λαμβάνει τὴν μάχαιραν τὴν χειρουργικὴ καὶ τὴν βυθίζει μέσα στὰ στήθη σου· καὶ ὑπακοῦς. Ὑπακοὴ οἱ ἐπιβάτες εἰς τὸν ὁδηγὸ τῆς ἁμαξοστοιχίας. Ὑπακοὴ οἱ πάντες. Ὑπακοὴ ἀκόμα καὶ οἱ ἀστροναῦτες. Αὐτοί, οἱ ὁποῖοι βαδίζουν πάνω εἰς τὰ ὕψη, θὰ ἠδύναντο νὰ εἶνε ἀναρχικοί. Διότι ἀναρχικὸν εἶνε τὸ τόλμημά των. Ἐν τούτοις καὶ αὐτοὶ ἀπὸ τὰ ὕψη εὑρίσκονται σὲ συνεχῆ ὑπακοή, περιμένουν διαταγὰς ἀπὸ τὴν Γῆ, ἀπ᾿ ἐκείνους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τοὺς κατευθύνουν καὶ τοὺς καθοδηγοῦν.
Παντοῦ ὑπακοή. Θεμελιώδης νόμος τῆς φύσεως καὶ τῆς ζωῆς ὁλόκληρης.
Καὶ συνεπῶς, ὅπως πρέπει νὰ κάνουν ὑπακοὴ ὅλοι αὐτοί, πρέπει νὰ κάνουν ὑπακοὴ καὶ οἱ Χριστιανοί. Ποῦ νὰ ὑπακούουν; Εἰς τὸν ἐπίσκοπο.
Ποῖος ἀπὸ τὰ στόματα τὰ δικά σας δὲν ἐξέφερε λόγο ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου; Ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ ἐνόρκες καταθέσεις ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου Φλωρίνης.
Ἂν ἤμουν λαϊκός, ἂν φοροῦσα σακκάκια καὶ παντελόνια, τότε εἶχαν τὸ δικαίωμα νὰ λένε ὅ,τι θέλουν. Ἀλλ᾿ ἀφ᾿ ἧς στιγμῆς εὑρίσκομαι ἐδῶ, στὴν θέσιν ταύτην, σ᾿ ἐσᾶς ἐφαρμόζεται ἡ ἐντολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου· «Ὑπείκετε», πειθαρχεῖτε, «τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν».
Τὸ εἶπε ὁ ἰδιος ὁ Χριστός, ὅταν τοὺς ἔδινε τὴ μεγάλη ἐντολή· «Πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει…» καὶ «μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη» (Μᾶρκ. 16,15· Ματθ. 28,19). Ἐγκατέστησε τοὺς ἀποστόλους, καὶ οἱ ἀπόστολοι ἐγκατέστησαν τοὺς ἐπισκόπους, καὶ οἱ ἐπίσκοποι ἐγκαθιστοῦν τοὺς ἱερεῖς· καὶ ὑπάρχει ἱεραρχία ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Καὶ λέγει ὁ Χριστὸς στοὺς ἀποστόλους· Πᾶτε παντοῦ καὶ κηρύξατε. Μά, Κύριε, ἐσὺ ἤσουν ὁ Κύριος καὶ σὲ ἀκούγανε, ἐμᾶς δὲν θὰ μᾶς ἀκούσουν. Ὄχι, τοὺς εἶπε ὁ Χριστός· «ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ» (Λουκ. 10,16). Ὅποιος ἀκούει ἐσᾶς εἶνε σὰν νὰ ἀκούῃ ἐμένα τὸν διο, καὶ ὅποιος ἀθετεῖ ἐσᾶς ἐμένα τὸν διο ἀθετεῖ.
Ἐδῶ λοιπὸν στηρίζεται ὅλη ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἱεραρχία.
Ὑπακοὴ στὸ Χριστὸ καὶ ὑπακοὴ σ᾿ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἐν Πνεύματι ἁγίῳ ἐγκατεστάθησαν ἐν ταῖς χαλεπαῖς ταύταις ἡμέραις ἐπίσκοποι καὶ ποιμένες.
Καὶ ὅμως, δυστυχῶς, ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει σεβασμὸς καὶ ὑπακοὴ εἶνε στοὺς πνευματικοὺς ἡγέτας.
Στὸ στρατὸ δὲν τολμᾷ ὁ στρατιώτης νὰ βρίσῃ τὸν ἀξιωματικό, γιατὶ περνᾷ στρατοδικεῖο. Ὁ ἀσθενὴς δὲν τολμᾷ νὰ μὴν ὑπακούσῃ τὸ γιατρό, γιατὶ ξέρει ὅτι θὰ ὁδηγηθῇ στὸ φέρετρο. Καὶ αὐτοὶ ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, οἱ ἀστροναῦτες, ἀκοῦνε τὶς διαταγὲς ποὺ τοὺς ἐκπέμπουν. Ἀλλὰ ἐδῶ στὴν Ἐκκλησία δὲν ὑπακοῦν, παρ᾿ ὅλο τὸ φιλελεύθερο καὶ δημοκρατικὸ πολίτευμα ποὺ ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας. Παρ᾿ ὅλο ποὺ δὲν ἔχει ὅπλα ἰσχυρά. Ὁ καθένας ἀνυπακούει· ὅπως λέγει ὁ Χρυσόστομος, καὶ οἱ παῖδες ἀκόμα δὲν ἔχουν σεβασμό.
Θέλετε ν᾿ ἀκούσετε; Τὴν ἐποχὴ ἀκόμα τῆς φοβερωτέρας δικτατορίας ὁ μόνος ὁ ὁποῖος ὑβρίζετο ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἦταν ὁ ἐπίσκοπος. Ἐνῷ γνωρίζανε τὰ σφάλματα καὶ τὰ ἐλαττώματα τῶν ἄλλων, δὲν τολμοῦσαν νὰ τοὺς ὑβρίσουν. Δὲν τολμοῦσαν νὰ τοὺς κακολογήσουν, ἐνῷ γνώριζαν τὰς ἀτασθαλίας ποὺ ὁπωσδήποτε θὰ ἔκαναν καὶ ἔμενε κατάπληκτος ὁ λαός. Ὁ μόνος ὁ ὁποῖος ὑβρίζετο μέσα στὰ καπηλεῖα καὶ στὰ καταστήματα, ἦτο ὁ Αὐγουστῖνος· διότι ὁ Αὐγουστῖνος δὲν εἶχε τὴν δύναμι τῶν ὅπλων. Ὦ μικρὲ καὶ δειλὲ λαέ! (δὲν τὸ λέω τοῦτο γιὰ ὅλους, γιατὶ ὑπάρχουν καὶ εὐγενεῖς ὑπάρξεις, ἀλλὰ λέω πῶς εἶνε τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου). Καὶ συνεπῶς, εἰς τὸν πνευματικὸν τομέα ἐμεῖς εμεθα ἀδύνατοι, ἐπειδὴ δὲν ἔχομεν ξίφη καὶ τὰνκς καὶ ὑποβρύχια καὶ ὅπλα. Τὸ μόνον ὅπλο μας εἶνε ὁ λόγος. Καὶ δὲν θὰ μπορέσῃ κανείς νὰ μᾶς τὸ ἀφαιρέσῃ, τοὐλάχιστον ὅσο ζῶ στὸν κόσμον τοῦτον, ὑπὸ ὁποιοδήποτε καθεστώς, μὲ ὁποιαδήποτε κατάστασι. Περάσαμε πολλὰς θύελλας εἰς τὸν προσωπικόν μας βίον. Οὐδείς θὰ δυνηθῇ νὰ λάβῃ ἀπὸ τὰς χεῖρας μου τὸν λόγο, μόνον ὁ θάνατος.
Μόνον ὁ λόγος, αὐτὸς εἶνε τὸ ὅπλο μας καὶ τίποτε ἄλλο. Αὐτὸς εἶνε τὸ τὰνκς καὶ τὸ ξίφος μας, καὶ δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ μᾶς τὸ πάρῃ καμμιὰ λογοκρισία καὶ καμμία δύναμι, ἐφ᾿ ὅσον ζῶ καὶ ὑπάρχω καὶ εἶμαι ἐπὶ τοῦ θρόνου τούτου, καὶ ἐφ᾿ ὅσον ἡ γλῶσσα μου λαλεῖ καὶ ἡ πέννα μου γράφει, ὄχι μόνον στὴ Φλώρινα ἀλλὰ εἰς ἅπαντα τὸν Ἑλληνικὸ χῶρο, οὐδέποτε θὰ παύσω νὰ λέγω τὰ πρέποντα, καὶ ἂν ἀκόμα γνωρίζω ὅτι θὰ τὸ πληρώσω μὲ τὸ κεφάλι μου καὶ μὲ τὴν ζωήν μου καὶ μὲ τὸν θρόνον μου.
«Ὑπείκετε», πειθαρχεῖτε εἰς τὸν ἐπίσκοπο, λέγει ἡ ἁγία Γραφή. Ὑπακούουν ὅμως;
Πρέπει βεβαίως νὰ εἴπω ―καὶ εἶνε χαρά μου αὐτὸ ποὺ τὸ λέγω―, ὅτι ὁ βαθμὸς τῆς ὑπακοῆς σας αὐξάνει. Δὲν εἶστε ὅπως ἤσασταν πρὸ πέντε ἐτῶν. Ἡ ὑπακοή σας αὐξάνει, καὶ χαίρω γι᾿ αὐτό. Ὑπακούουν παιδιά, ὑπακούουν νέοι, ὑπακούουν γυναῖκες, ὑπακούουν ἄνδρες, ὑπακούουν ὑπάλληλοι, ὑπακούουν ἀξιωματικοί· δὲν ἔχω παράπονο. Ἀλλὰ ἂν ῥίξουμε ἕνα βλέμμα εἰς ὅλον τὸν χῶρο τῆς Ἑλληνικῆς πατρίδος, γενικώτερον εἰπεῖν, δυνάμεθα νὰ επωμεν ὅτι ἡ ὑπακοὴ εἰς τοὺς ἐκκλησιαστικούς ἄρχοντας εἶνε πολὺ μικρά.
Γιὰ νὰ τὸ κάνω πιὸ σαφές, λέω, ὅτι ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς δὲν ὑπακούει πλέον στὴν Ἐκκλησία. Γιατί; Γιατὶ ἡ σπορὰ τοῦ διαβόλου τοὺς ἔχει κλονίσει καὶ ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἀναρχία στὸν σύμπαντα κόσμο.
Δὲν ὑπακούουν στὴν Ἐκκλησία. Τί λέει ἡ Ἐκκλησία; Ἐκκλησιάζεσθε! Τί θὰ πῇ ἐκκλησιάζεσθε; Πρέπει νὰ ᾿ρθῇ ἡ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Νικολάου, γιὰ νὰ εἴδωμεν τὴν ἐκκλησία γεμάτη. Ἐλᾶτε τὰς Κυριακὰς νὰ δῆτε πόσο ἐλάχιστοι ἐκκλησιάζονται. Οὔτε τὸ 2% δὲν ἐκκλησιάζονται μέσα εἰς ὅλη τὴν πατρίδα μας. Τί ἄλλο λέει ἡ Ἐκκλησία; Νηστεύετε! Μπᾶ… Θὰ ἔρθῃ ὥρα ὅμως νὰ νηστεύσετε ὑποχρεωτικῶς. Καὶ τὸ Πάσχα θὰ νηστεύσετε. Θὰ πληρώσωμε ὅλες αὐτὲς τὶς καταχρήσεις ποὺ κάνουμε. Ἐξομολογηθῆτε! Τίποτε… Μέσα στοὺς ἑκατὸ ἕνας ἄνθρωπος ἐξομολογεῖται. Καὶ πλησιάζουν καὶ κοινωνοῦν τῶν ἀχράντων μυστηρίων ἀναξίως. Ἐλεεῖτε! Μπᾶ… Ὅταν τοὺς χτυπήσουν τὶς πόρτες, γιὰ ἐλεημοσύνη, κάποια ψίχουλα δίνουν ἐκ τοῦ πλούτου τους ἐκεῖνοι ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀγοράσουν ὁλόκληρη τὴν Φλώρινα. Διαβάζετε Γραφή! Τίποτε… Καμμία ὑπακοὴ εἰς αὐτὲς τὶς βασικὲς ἐντολὲς τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Καὶ ὅμως, ἀδελφοί μου, πρέπει νὰ ὑπακούωμε. Διότι ἡ ὑπακοὴ εἶνε ζωή, εἶνε ἀσφάλεια, εἶνε πρόοδος στὸν κόσμο.
Ὑπακοὴ πρέπει νὰ κάνῃ τὸ μικρὸ παιδὶ στὸν πατέρα. Ὑπακοὴ ὁ μαθητὴς στὸν διδάσκαλο. Ὑπακοὴ ὁ στρατιώτης στὸν ἀξιωματικόν του. Ὑπακοὴ ὁ ναύτης στὸν πλοίαρχο. Ὑπακοὴ ὁ ἀσθενὴς στὸν ἰατρό. Ἄ, ἐκεῖ ὑπακοῦμε ὅλοι. Τὸ τομαράκι μας μόνο! Γιατρέ, ὅ,τι πῇς θὰ τὸ κάνω. Καὶ ὁ γιατρὸς δίνει τὰ πικρότερα φάρμακα καὶ λαμβάνει τὴν μάχαιραν τὴν χειρουργικὴ καὶ τὴν βυθίζει μέσα στὰ στήθη σου· καὶ ὑπακοῦς. Ὑπακοὴ οἱ ἐπιβάτες εἰς τὸν ὁδηγὸ τῆς ἁμαξοστοιχίας. Ὑπακοὴ οἱ πάντες. Ὑπακοὴ ἀκόμα καὶ οἱ ἀστροναῦτες. Αὐτοί, οἱ ὁποῖοι βαδίζουν πάνω εἰς τὰ ὕψη, θὰ ἠδύναντο νὰ εἶνε ἀναρχικοί. Διότι ἀναρχικὸν εἶνε τὸ τόλμημά των. Ἐν τούτοις καὶ αὐτοὶ ἀπὸ τὰ ὕψη εὑρίσκονται σὲ συνεχῆ ὑπακοή, περιμένουν διαταγὰς ἀπὸ τὴν Γῆ, ἀπ᾿ ἐκείνους τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τοὺς κατευθύνουν καὶ τοὺς καθοδηγοῦν.
Παντοῦ ὑπακοή. Θεμελιώδης νόμος τῆς φύσεως καὶ τῆς ζωῆς ὁλόκληρης.
Καὶ συνεπῶς, ὅπως πρέπει νὰ κάνουν ὑπακοὴ ὅλοι αὐτοί, πρέπει νὰ κάνουν ὑπακοὴ καὶ οἱ Χριστιανοί. Ποῦ νὰ ὑπακούουν; Εἰς τὸν ἐπίσκοπο.
Ποῖος ἀπὸ τὰ στόματα τὰ δικά σας δὲν ἐξέφερε λόγο ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου; Ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ ἐνόρκες καταθέσεις ἐναντίον τοῦ ἐπισκόπου Φλωρίνης.
Ἂν ἤμουν λαϊκός, ἂν φοροῦσα σακκάκια καὶ παντελόνια, τότε εἶχαν τὸ δικαίωμα νὰ λένε ὅ,τι θέλουν. Ἀλλ᾿ ἀφ᾿ ἧς στιγμῆς εὑρίσκομαι ἐδῶ, στὴν θέσιν ταύτην, σ᾿ ἐσᾶς ἐφαρμόζεται ἡ ἐντολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου· «Ὑπείκετε», πειθαρχεῖτε, «τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν».
Τὸ εἶπε ὁ ἰδιος ὁ Χριστός, ὅταν τοὺς ἔδινε τὴ μεγάλη ἐντολή· «Πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει…» καὶ «μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη» (Μᾶρκ. 16,15· Ματθ. 28,19). Ἐγκατέστησε τοὺς ἀποστόλους, καὶ οἱ ἀπόστολοι ἐγκατέστησαν τοὺς ἐπισκόπους, καὶ οἱ ἐπίσκοποι ἐγκαθιστοῦν τοὺς ἱερεῖς· καὶ ὑπάρχει ἱεραρχία ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Καὶ λέγει ὁ Χριστὸς στοὺς ἀποστόλους· Πᾶτε παντοῦ καὶ κηρύξατε. Μά, Κύριε, ἐσὺ ἤσουν ὁ Κύριος καὶ σὲ ἀκούγανε, ἐμᾶς δὲν θὰ μᾶς ἀκούσουν. Ὄχι, τοὺς εἶπε ὁ Χριστός· «ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ» (Λουκ. 10,16). Ὅποιος ἀκούει ἐσᾶς εἶνε σὰν νὰ ἀκούῃ ἐμένα τὸν διο, καὶ ὅποιος ἀθετεῖ ἐσᾶς ἐμένα τὸν διο ἀθετεῖ.
Ἐδῶ λοιπὸν στηρίζεται ὅλη ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἱεραρχία.
Ὑπακοὴ στὸ Χριστὸ καὶ ὑπακοὴ σ᾿ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἐν Πνεύματι ἁγίῳ ἐγκατεστάθησαν ἐν ταῖς χαλεπαῖς ταύταις ἡμέραις ἐπίσκοποι καὶ ποιμένες.
Καὶ ὅμως, δυστυχῶς, ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει σεβασμὸς καὶ ὑπακοὴ εἶνε στοὺς πνευματικοὺς ἡγέτας.
Στὸ στρατὸ δὲν τολμᾷ ὁ στρατιώτης νὰ βρίσῃ τὸν ἀξιωματικό, γιατὶ περνᾷ στρατοδικεῖο. Ὁ ἀσθενὴς δὲν τολμᾷ νὰ μὴν ὑπακούσῃ τὸ γιατρό, γιατὶ ξέρει ὅτι θὰ ὁδηγηθῇ στὸ φέρετρο. Καὶ αὐτοὶ ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, οἱ ἀστροναῦτες, ἀκοῦνε τὶς διαταγὲς ποὺ τοὺς ἐκπέμπουν. Ἀλλὰ ἐδῶ στὴν Ἐκκλησία δὲν ὑπακοῦν, παρ᾿ ὅλο τὸ φιλελεύθερο καὶ δημοκρατικὸ πολίτευμα ποὺ ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας. Παρ᾿ ὅλο ποὺ δὲν ἔχει ὅπλα ἰσχυρά. Ὁ καθένας ἀνυπακούει· ὅπως λέγει ὁ Χρυσόστομος, καὶ οἱ παῖδες ἀκόμα δὲν ἔχουν σεβασμό.
Θέλετε ν᾿ ἀκούσετε; Τὴν ἐποχὴ ἀκόμα τῆς φοβερωτέρας δικτατορίας ὁ μόνος ὁ ὁποῖος ὑβρίζετο ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἦταν ὁ ἐπίσκοπος. Ἐνῷ γνωρίζανε τὰ σφάλματα καὶ τὰ ἐλαττώματα τῶν ἄλλων, δὲν τολμοῦσαν νὰ τοὺς ὑβρίσουν. Δὲν τολμοῦσαν νὰ τοὺς κακολογήσουν, ἐνῷ γνώριζαν τὰς ἀτασθαλίας ποὺ ὁπωσδήποτε θὰ ἔκαναν καὶ ἔμενε κατάπληκτος ὁ λαός. Ὁ μόνος ὁ ὁποῖος ὑβρίζετο μέσα στὰ καπηλεῖα καὶ στὰ καταστήματα, ἦτο ὁ Αὐγουστῖνος· διότι ὁ Αὐγουστῖνος δὲν εἶχε τὴν δύναμι τῶν ὅπλων. Ὦ μικρὲ καὶ δειλὲ λαέ! (δὲν τὸ λέω τοῦτο γιὰ ὅλους, γιατὶ ὑπάρχουν καὶ εὐγενεῖς ὑπάρξεις, ἀλλὰ λέω πῶς εἶνε τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου). Καὶ συνεπῶς, εἰς τὸν πνευματικὸν τομέα ἐμεῖς εμεθα ἀδύνατοι, ἐπειδὴ δὲν ἔχομεν ξίφη καὶ τὰνκς καὶ ὑποβρύχια καὶ ὅπλα. Τὸ μόνον ὅπλο μας εἶνε ὁ λόγος. Καὶ δὲν θὰ μπορέσῃ κανείς νὰ μᾶς τὸ ἀφαιρέσῃ, τοὐλάχιστον ὅσο ζῶ στὸν κόσμον τοῦτον, ὑπὸ ὁποιοδήποτε καθεστώς, μὲ ὁποιαδήποτε κατάστασι. Περάσαμε πολλὰς θύελλας εἰς τὸν προσωπικόν μας βίον. Οὐδείς θὰ δυνηθῇ νὰ λάβῃ ἀπὸ τὰς χεῖρας μου τὸν λόγο, μόνον ὁ θάνατος.
Μόνον ὁ λόγος, αὐτὸς εἶνε τὸ ὅπλο μας καὶ τίποτε ἄλλο. Αὐτὸς εἶνε τὸ τὰνκς καὶ τὸ ξίφος μας, καὶ δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ μᾶς τὸ πάρῃ καμμιὰ λογοκρισία καὶ καμμία δύναμι, ἐφ᾿ ὅσον ζῶ καὶ ὑπάρχω καὶ εἶμαι ἐπὶ τοῦ θρόνου τούτου, καὶ ἐφ᾿ ὅσον ἡ γλῶσσα μου λαλεῖ καὶ ἡ πέννα μου γράφει, ὄχι μόνον στὴ Φλώρινα ἀλλὰ εἰς ἅπαντα τὸν Ἑλληνικὸ χῶρο, οὐδέποτε θὰ παύσω νὰ λέγω τὰ πρέποντα, καὶ ἂν ἀκόμα γνωρίζω ὅτι θὰ τὸ πληρώσω μὲ τὸ κεφάλι μου καὶ μὲ τὴν ζωήν μου καὶ μὲ τὸν θρόνον μου.
«Ὑπείκετε», πειθαρχεῖτε εἰς τὸν ἐπίσκοπο, λέγει ἡ ἁγία Γραφή. Ὑπακούουν ὅμως;
Πρέπει βεβαίως νὰ εἴπω ―καὶ εἶνε χαρά μου αὐτὸ ποὺ τὸ λέγω―, ὅτι ὁ βαθμὸς τῆς ὑπακοῆς σας αὐξάνει. Δὲν εἶστε ὅπως ἤσασταν πρὸ πέντε ἐτῶν. Ἡ ὑπακοή σας αὐξάνει, καὶ χαίρω γι᾿ αὐτό. Ὑπακούουν παιδιά, ὑπακούουν νέοι, ὑπακούουν γυναῖκες, ὑπακούουν ἄνδρες, ὑπακούουν ὑπάλληλοι, ὑπακούουν ἀξιωματικοί· δὲν ἔχω παράπονο. Ἀλλὰ ἂν ῥίξουμε ἕνα βλέμμα εἰς ὅλον τὸν χῶρο τῆς Ἑλληνικῆς πατρίδος, γενικώτερον εἰπεῖν, δυνάμεθα νὰ επωμεν ὅτι ἡ ὑπακοὴ εἰς τοὺς ἐκκλησιαστικούς ἄρχοντας εἶνε πολὺ μικρά.
Γιὰ νὰ τὸ κάνω πιὸ σαφές, λέω, ὅτι ὁ Ἑλληνικὸς λαὸς δὲν ὑπακούει πλέον στὴν Ἐκκλησία. Γιατί; Γιατὶ ἡ σπορὰ τοῦ διαβόλου τοὺς ἔχει κλονίσει καὶ ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἀναρχία στὸν σύμπαντα κόσμο.
Δὲν ὑπακούουν στὴν Ἐκκλησία. Τί λέει ἡ Ἐκκλησία; Ἐκκλησιάζεσθε! Τί θὰ πῇ ἐκκλησιάζεσθε; Πρέπει νὰ ᾿ρθῇ ἡ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Νικολάου, γιὰ νὰ εἴδωμεν τὴν ἐκκλησία γεμάτη. Ἐλᾶτε τὰς Κυριακὰς νὰ δῆτε πόσο ἐλάχιστοι ἐκκλησιάζονται. Οὔτε τὸ 2% δὲν ἐκκλησιάζονται μέσα εἰς ὅλη τὴν πατρίδα μας. Τί ἄλλο λέει ἡ Ἐκκλησία; Νηστεύετε! Μπᾶ… Θὰ ἔρθῃ ὥρα ὅμως νὰ νηστεύσετε ὑποχρεωτικῶς. Καὶ τὸ Πάσχα θὰ νηστεύσετε. Θὰ πληρώσωμε ὅλες αὐτὲς τὶς καταχρήσεις ποὺ κάνουμε. Ἐξομολογηθῆτε! Τίποτε… Μέσα στοὺς ἑκατὸ ἕνας ἄνθρωπος ἐξομολογεῖται. Καὶ πλησιάζουν καὶ κοινωνοῦν τῶν ἀχράντων μυστηρίων ἀναξίως. Ἐλεεῖτε! Μπᾶ… Ὅταν τοὺς χτυπήσουν τὶς πόρτες, γιὰ ἐλεημοσύνη, κάποια ψίχουλα δίνουν ἐκ τοῦ πλούτου τους ἐκεῖνοι ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀγοράσουν ὁλόκληρη τὴν Φλώρινα. Διαβάζετε Γραφή! Τίποτε… Καμμία ὑπακοὴ εἰς αὐτὲς τὶς βασικὲς ἐντολὲς τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Καὶ ὅμως, ἀδελφοί μου, πρέπει νὰ ὑπακούωμε. Διότι ἡ ὑπακοὴ εἶνε ζωή, εἶνε ἀσφάλεια, εἶνε πρόοδος στὸν κόσμο.
Θὰ μοῦ πῆτε· Μὰ τί θέλεις ἐσύ; νὰ ἐγκαταστήσῃς δεσποτοκρατία, παπαδοκρατία καὶ καλογεροκρατία; Ὄχι, ἀγαπητοί μου· δὲν ἔχουμε τέτοιες βλέψεις. Μιὰ κλωστὴ τοῦ ῥάσου μου δὲν τὴν ἀνταλλάσσω μὲ ὅλα τὰ ἀξιώματα τοῦ κόσμου τούτου. Εἶμαι κληρικός, εἶμαι ἐπίσκοπος, πιστεύω στὸ Εὐαγγέλιο, εἶμαι δημοκρατικός, ὄχι ὑπὸ τὴν ἔννοια τὴν πολιτικὴ ἀλλὰ ὑπὸ τὴν ἔννοια τὴν χριστιανική· «ειͺτις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…» (Ματθ. 16,24). Ἀλλὰ πρέπει νὰ παραμείνῃ σεβαστὴ ἡ θέσις μας ὡς πνευματικῶν ἡγετῶν. Διότι πιστεύω ἀκραδάντως, ὅτι ἡ Ἑλλὰς ὑπὸ τὸ Εὐαγγέλιο θὰ γίνῃ ἄστρο φωτεινό, ποὺ θὰ φωτίζῃ ὁλόκληρο τὸν κόσμο. Ἀμήν.
† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας
Αὐγουστῖνος
Αὐγουστῖνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου