Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2012

Βόρεια Ήπειρος: Ηπειρώτες & Αρβανίτες Έλληνες


Στα αρχαία χρόνια, οι Ηπειρώτες κατοικούσαν ολόκληρη την Ήπειρο. Η χώρα τους λέγονταν Απειρώταν, γνωστή κι ως χώρα των Γραικών. Οι Ηπειρώτες έγραψαν λαμπρή ιστορία με το βασιλιά Πύρρο. Εκείνη την περίοδο κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τους Ρωμαίους εισβολείς, ενώ τους εκδίωξαν μέχρι τα τείχη της Ρώμης. Στο διάβα τους, οι Ηπειρώτες του Πύρρου απελευθέρωσαν ολόκληρη τη Μάγκνα Γκρέτσια μέχρι τη Σικελία.
Αρχαίοι γείτονες των Ηπειρωτών ήσαν οι Ιλλυριοί που κατοικούσαν περιοχές στα βόρεια του Γενουσού ποταμού, μέχρι τις Δαλματικές ακτές. Στα χρόνια της Μακεδονικής κυριαρχίας, η περιοχή των Ιλλυριών ήταν Μακεδονική επαρχία, κι έγινε γνωστή με το ελληνικό όνομα Ιλλυρίς. Οι αρχαίοι κάτοικοι εκείνης της περιοχής θεωρούσαν πως γενάρχης τους ήταν ο βασιλιάς Ιλλυριός, γιος του Θηβαίου Κάδμου και της Αρμονίας.
Οι Ρωμαίοι κατάκτησαν τη μακεδονική Ιλλυρίδα και ονόμασαν την περιοχή Νέα Ήπειρο. Διαπίστωσαν πως Ιλλυριοί και Ηπειρώτες ήσαν ομόγλωσσοι, εκτός από όμαιμοι, ομότροποι, ομόθρησκοι και ομόδοξοι. Ως εκ τούτου, θεώρησαν τους νότιους (πραγματικούς) Ιλλυριούς σαν άλλο ένα από τα πολλά ελληνικά φύλλα της περιοχής της Παλαιάς και της Νέας Ηπείρου.
Στα χρόνια του Μεσαίωνα, οι ελληνοβυζαντινοί έδωσαν άλλο όνομα στη ρωμαϊκή Νέα Ήπειρο, ενώ διατήρησαν το γεωγραφικό Ήπειρος αποκλειστικά και μόνο για χρήση αναφορικά στην Παλαιά. Ολόκληρη η περιοχή στα βόρεια του Γενουσού ποταμού – ως και το σημερινό Μαυροβούνιο – ονομάστηκε Άρβανο. Οι κάτοικοι του Αρβάνου ονομάζονταν Αρβώνιοι, γνωστότεροι σε όλους ως Αρβανίτες.
Οι Αρβανίτες του μεσαίωνα, στην πλειοψηφία τους ήσαν δίγλωσσοι. Πέρα από την ελληνική, ομιλούσαν κι ένα ιδιαίτερο γρεκολατινικό ιδίωμα που ονομάζεται αρβανιτική διάλεκτος, τα γνωστά μας ”αρβανίτικα”.
Κατά την ίδια περίοδο, οι Ηπειρώτες που βρίσκονταν νοτίως του Γενουσού ποταμού κατάφεραν να διατηρήσουν σε μεγάλο βαθμό την πατρώα ελληνική τους γλώσσα, χωρίς να εμφανίσουν σε μεγάλο βαθμό τη χαρακτηριστική διγλωσσία των κατοίκων του Αρβάνου.
Σήμερα, μια κυριολεκτικά αφελληνισμένη διάλεκτος που έχει ξεκόψει πλήρως – ίσως και ολοκληρωτικά – από την αρβανιτική του Μεσαίωνα, αποτελεί την επίσημη γλώσσα του Κράτους των Αλβανών Σκιπετάρ.
Η Σκιπεταρική (Αλβανική) γλώσσα αποτελεί είτε νέα εκδοχή, είτε νεότευκτη παραλλαγή του συγκεκριμένου γρεκολατινικού ιδιώματος (αρβανίτικα), το οποίο ομιλούσαν Έλληνες Αρβανίτες και Ηπειρώτες στο Άρβανο, στην Ήπειρο, σε μέρη της Ιταλίας και της Ελλάδας, ήδη από τα πρώτα υστεροβυζαντινά χρόνια ως και τις μέρες μας.
ΠΗΓΉ

Δεν υπάρχουν σχόλια: