ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

                Στην σημερινή ευαγγελική περικοπή δίνεται αγαπητοί αδελφοί, ένα μάθημα βαθιάς, καρδιακής μετάνοιας σε όλους. Τούτο σημαίνει αποκοπή ριζική εφάμαρτων συνηθειών που βασανίζουν κάποιον και τούς γύρω του και ταυτόχρονη απόφαση να αγωνιστεί για να μην υποπέσει πάλι στα ίδια σφάλματα.

                Ο Ζακχαίος ήταν αρχιτελώνης, κάτι θά ‘λεγε κανείς σαν προϊστάμενος τών εφοριακών τής εποχής, φημισμένος και ταυτόχρονα κακόφημος λόγω πολλών οικονομικών ατασθαλιών και καταχρήσεων. Είχε όμως ακούσει για τόν Ιησού και επιθυμούσε βαθιά να τόν γνωρίσει. Ήθελε προσωπική σχέση μαζί Του. Γι αυτό, αδιαφορώντας για τήν γνώμη τού πλήθους κάνει μιά κίνηση παιδιάστικη γιατήν θέση του, τήν ηλικία τού, τήν φήμη του: ανεβαίνει πάνω σε μία συκομουριά για να μπορέσει να Τον δεί ανετότερα.

                Ο Χριστός τόν ξεχωρίζει από τό πλήθος και απευθύνεται προσωπικά σε αυτόν. Τού λέει γρήγορα να κατέβει γιατί εκείνη τήν ημέρα θα έπρεπε να μείνει σπίτι του, φιλοξενούμενος από αυτόν. Γρήγορα ο Ζακχαίος κατέβηκε και Τον υποδέχθηκε με πολλή χαρά. Όλοι όσοι είδαν τό περιστατικό άρχιζαν να γογγύζουν κατακρίνοντας τόν Χριστό ότι επισκέφθηκε κάποιον αμαρτωλό. Προφανώς ο αμαρτωλός βίος τού Ζακχαίου ήταν το προκάλυμμα τού δικού τους φθόνου.

                Ο Ζακχαίος δημόσια εκφράζει τήν μετάνοιά του:  τα μισά από τά υπάρχοντά του τα μοιράζει στούς φτωχούς και σε περίπτωση συκοφαντίας κάποιου ανθρώπου τού δίνει τετραπλή αποζημίωση. Βλέπουμε δηλαδή ότι με τήν απόφασή του αυτή που προέρχεται από τήν μετανοημένη καρδιά του, χτυπάει καίρια τό πάθος που τον ταλανίζει περισσότερο: τήν φιλαργυρία, η οποία αποτελεί κυριολεκτικά νόσο ψυχής και από τήν οποία νόσησε,, όπως ψάλλει η Εκκλησία μας κατά τήν Μεγάλη Εβδομάδα, ο Ιούδας. Κατόπιν χτυπάει τήν κατάκρισή τους στό πρόσωπο τών άλλων ανθρώπων. Καταλαλιά, κατάκριση και συκοφαντία αποτελούν καταστάσεις παρόμοιες με ελαφρύτερη τήν καταλαλιά και βαρύτερη τήν συκοφαντία. Με το να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για τό βαρύτερο, αποκαθιστά και τα λιγότερα σοβαρά.

                Μιμητές τού Ζακχαίου μπορεί να γίνουν όλοι, οι καλοπροαίρετοι τουλάχιστον, όσοι πραγματικά διψούν για γνωριμία με τόν Χριστό και παίρνουν στά σοβαρά τό ζήτημα τής σωτηρίας τους. Με τόν Χριστό σχετίζεται κανείς υπαρξιακά και ολοσώματα, ομολογώντας Τον με τόν τρόπο ζωής του – μετάνοια- και συμμετέχοντας στήν Ευχαριστιακή Τράπεχα, σε τρόπον ώστε η ζωή τού Χριστού να φανερώνεται ως δική του ζωή, ως προσωπική του περιπέτεια. Μέσα στό λιμάνι όμως τής Εκκλησίας, τίς δυσκολίες τής περιπέτειας τίς περνάει κανείς μαζί με τόν Χριστό και αυτό νοηματοδοτεί όλες τίς δυσκολίες, τα βάσανα, τίς αντιξοότητες, αλλά και τόν σφοδρό πόλεμο από τόν εαυτό του, τα πάθη του και τόν διάβολο που θα συναντήσει. Ζητώντας μέσα στήν Εκκλησία τήν αγκαλιά τού Χριστού συναντάμε δύο πληγωμένα και ματωμένα χέρεια να αγκαλιάζουν όλους. Οι πληγές, οι τύποι τών ήλων, παραμένουν στό διηνεκές και μας καθιστούν αναπολόγητους, γιατί μάς δείχνουν τί υπέμεινε Εκείνος από αγάπη πρός τόν άνθρωπο. Είναι όμως όντως κρίσιμο ζήτητμα τό τί υπέμεινε για τόν Χριστό ο καθένας από εμάς.

                Σε δένδρο ανέβηκε ο Ζακχαίος αδιαφορώντας για τήν γνώμη τού κόσμου. Σε κάποιο άλλο δένδρο οφείλουμε να ανέβουμε εμείς, κι αυτό δεν είναι άλλο από τόν Τίμιο Σταυρό. Όσα κι αν είναι τα θραύσματα, τα τραύματα και τα κλάσματα τής ύπαρξής μας, μην πτοηθούμε και ας τα αναρτησουμε στό αγλαόκαρπο δένδρο τού  Σταυρού. Εκεί θα συναντήσουμε τό εσταυρωμένο σώμα τού Χριστού. Αν κρατηθούμε δυνατά, η συνανάστασή μας είναι βέβαιη, από τούτη κιόλας τήν ζωή.

                Ο Χριστός παραγγέλει στόν Ζακχαίο να κατέβει από τήν συκομουριά, διότι προκειται να επισκεφθεί το σπίτι του. Ο Ζακχαίος υπακούει και Τόν υποδέχεται με πολλή χαρά. Τό «κατάβηθι»  παραπέμπει σε μία κίνηση κατωφερή, μία κίνηση ταπείνωσης και συνέλιξης κάποιου πρός τόν εαυτό του. Δεν θα ήταν άτοπο να συνδέαμε τήν κάθοδο αυτή τόυ Ζακχαίου με κάποια άλλη κάθοδο: τήν κάθοδο τού τεταπεινωμένου νού στήν καρδιά τού ανθρώπου, όπου ως Χριστό συναντάει τήν χάρη τού αγίου Βαπτίσματος, και όπου ο νούς παραμένει ενωμένος με τήν καρδιά στό Όνομα τού Χριστού.

                Όταν η προσοχή μακροχρονίσει στήν προσευχή, ο άνθρωπος ως άλλος Ζακχαίος αισθάνεται να φιλοξενεί τόν Χριστό, αλλά και να φιλοξενείται μέσα στόν Χριστό. Ταυτόχρονα φιλοξενεί με τήν χάρη τής μετανοίας και τής πίστεως, αποκαθιστώντας την σχέση του με αυτούς, όλους τούς ανθρώπους και ιδιαιτέρως αυτούς που ηθελημένα ή αθέλητα έβλαψε, αποτελώντας πρότυπο και για εμάς, αγαπητοί αδελφοί.

Αρχιμ. Ε.Τ.