on 10/08/2025
Ηλίας Καπράλος,
Δασολόγος
Ο σκοπός της σύνταξης του παρόντος κειμένου είναι να εκθέσουμε μερικές σκέψεις και απόψεις όσον αφορά τη χρήση βαρέων χωματουργικών μηχανημάτων στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών της υπαίθρου που πιθανώς να ενδιαφέρουν τους αρμοδίους (Πολιτική Προστασία, Πυροσβεστική, Περιφέρεια, Δημάρχους κ.λπ.).
Ο υποφαινόμενος υπηρέτησε στη Δασική Υπηρεσία για πολλά χρόνια και ως Δασάρχης και Διευθυντής Δασών στην Εύβοια και όχι μόνο είχε την ευθύνη και διεύθυνση της καταστολής πολύ μεγάλων πυρκαγιών την εποχή που ως χώρα είχαμε λίγα αεροσκάφη και καθόλου πυροσβεστικά ελικόπτερα. Δηλαδή την περίοδο πριν το έτος 1998, χρονιά που πέρασε η αρμοδιότητα κατάσβεσης των πυρκαγιών από τη Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική.
Τότε η προσπάθεια κατάσβεσης ήταν κυρίως με τη χρήση επιγείων μέσων και δυνάμεων με συμμετοχή ντόπιων αγροτών, ρητινοσυλλεκτών, δασεργατών, υλοτόμων και εθελοντών. Τώρα όλοι περιμένουν τα Α/Φ κι όλοι δυστυχώς είναι πρόθυμοι να πληρώνουν το τρομερό οικονομικό κόστος αλλά φαίνεται να αδιαφορούν και για τις ανθρώπινες ζωές.
Την εποχή εκείνη αναγκαστικά κάναμε χρήση στην κατάσβεση των πυρκαγιών και των βαρέων μηχανημάτων (μπουλντόζες) των Εταιρειών Σκαλιστήρη, ΛΑΡΚΟ και ιδιωτών. Εκτιμούμε ότι την τεχνική χρήσης των βαρέων μηχανημάτων στην κατάσβεση των πυρκαγιών, χωρίς τη χρήση νερού, ελάχιστοι πυροσβέστες γνωρίζουν και δυστυχώς δεν την εφαρμόζουν στην πράξη, με αποτέλεσμα να έχουμε τουλάχιστον τις απαράδεκτες αναζωπυρώσεις. Τότε το νερό ήταν πολύτιμο γιατί είχαμε λίγα Π/Ο και ελάχιστες υδροφόρες.
Με δεδομένο λοιπόν:
Ότι οι πυρκαγιές υπαίθρου σβήνουν μόνο με επίγεια μέσα και προσπάθειες.
Ότι τα Α/Φ καταστέλλουν τις πυρκαγιές και σε ελάχιστες περιπτώσεις τις σβήνουν, αλλά με τρομερό οικονομικό κόστος και απώλεια ιπτάμενου προσωπικού και αεροσκαφών.
Πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην καλή οργάνωση των επιγείων δυνάμεων, την εφαρμογή τεχνικών και τη διάθεση μέσων που θα έχουν αποτελεσματικότητα αλλά κυρίως μικρό κόστος. Από την πείρα αποδείχθηκε ότι εφόσον οι δυνάμεις καταστολής έχουν έγκαιρα στο τόπο της πυρκαγιάς χωματουργικό μηχάνημα (μπουλντόζα) γρήγορα περικυκλώνουν – εξασφαλίζουν την πυρκαγιά και αποτρέπουν τον κίνδυνο αναζωπύρωσης και επέκτασής της.
Συνεπώς το άριστο θα ήταν με την αναγγελία και αναχώρηση των πυροσβεστικών οχημάτων για τον τόπο της πυρκαγιάς να αναχωρεί και μπουλντόζα, ώστε με τη διάνοιξη δρόμων – αντιπυρικών ζωνών και τη χρήση αντίπυρος (όπως έχει επιτραπεί στην άπειρη σε αυτό το θέμα Πυροσβεστική) και των Π/Ο να ανακόπτεται η επέκταση της πυρκαγιάς και να μην χρειάζονται τόσο πολύ τα Α/Φ. Άρα ελαχιστοποιούμε τις ζημιές και το οικονομικό κόστος της κατάσβεσης.
Για την κάλυψη αυτής της ανάγκης και όχι μόνο, προτείνουμε να γίνει προσπάθεια να ενισχυθούν μόνιμα οι δυνάμεις καταστολής με χωματουργικά μηχανικά μέσα (μπουλντόζες). Για την καλύτερη κάλυψη αυτής της ανάγκης προτείνουμε την κατωτέρω συγκρότηση:
Σε έναν κοινό αλλά τελευταίου τύπου προωθητήρα D6 ή D7 προσαρμόζουμε δεξαμενή νερού χωρητικότητας 400 έως 800 λίτρων μαζί με αντλία πυρόσβεσης και σωλήνες μικρής διαμέτρου μήκους περίπου 50 μέτρων. Έτσι το μηχάνημα αυτό είναι προωθητήρας, αφού δεν αλλάξαμε κάτι από αυτήν την ικανότητά του, αλλά και μικρό πυροσβεστικό όχημα που μπορεί να πάει σε δύσβατες για τα Π/Ο περιοχές αλλά και ταυτόχρονα να κατασκευάζει αντιπυρική ζώνη ή δρόμο. Βέβαια αν η δεξαμενή νερού είναι μεγαλύτερη ακόμη καλύτερα.
Χωρίς να έχουμε γνώσεις μηχανολόγου εκτιμούμε ότι η ανωτέρω μετατροπή είναι δυνατή και ενδεχομένως με πιθανή συμμετοχή της κατασκευάστριας του προωθητήρα Εταιρείας. Σε ένα κοινό φορτηγό αυτοκίνητο τριαξονικό ή τετραξονικό τροποποιούμε την καρότσα του ώστε να μπορεί να φορτώνεται ο ανωτέρω προωθητήρας. Για το εύκολο φόρτωμα – ξεφόρτωμα στο πίσω μέρος κατασκευάζεται ειδική υδραυλική πλατφόρμα – σκάλα.
Το συγκρότημα αυτό θα εξυπηρετείται (κατά βάρδια) από τρία άτομα (οδηγός αυτοκινήτου, χειριστής μηχανήματος και βοηθός), θα είναι σε ετοιμότητα – επιφυλακή και θα αναχωρεί για τον τόπο της πυρκαγιάς μαζί με τα Π/Ο. Είναι αντιληπτό ότι με το φορτηγό αυτοκίνητο έχουν καλύτερη προσέγγιση της πυρκαγιάς σε μικρό χρόνο από την αναγγελία της. Στο τόπο της πυρκαγιάς αξιοποιείται άριστα, αφού θα τίθεται υπό τη διοίκηση δασοπυροσβέστη (δηλαδή πυροσβέστη που γνωρίζει το δάσος και την περιοχή της πυρκαγιάς) ο οποίος και αποτελεί τον ενδιάμεσο με τον Αρχηγό των δυνάμεων καταστολής.
Αποστολή του:
Συντήρηση – καθαρισμός των υπαρχόντων δρόμων και αντιπυρικών ζωνών.
Διάνοιξη πρόχειρων δρόμων για να προσεγγίσουν τα Π/Ο την πυρκαγιά.
Διάνοιξη περιμετρικής αντιπυρικής ζώνης ώστε να ανακοπεί η επέκτασή της με πιθανή αναζωπύρωση.
Σβήσιμο μικρών αλλά επικίνδυνων εστιών κυρίως σε απρόσιτα σημεία όπου δεν μπορούν να φθάσουν τα Π/Ο.
Τον υπόλοιπο χρόνο του έτους που δεν θα είναι σε επιφυλακή για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, αναλαμβάνει και εκτελεί:
Συντήρηση – βελτίωση των δασικών και αγροτικών δρόμων και αντιπυρικών ζωνών.
Διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών και δρόμων ανάλογα με τις ανάγκες των κατοίκων, κυρίως γύρω από οικισμούς και χωριά για αντιπυρική προστασία, αλλά και σύμφωνα με τις προτάσεις της Π/Υ, του Δήμου και του Δασαρχείου.
Συμμετοχή στις εκχιονίσεις.
Συμμετοχή κυρίως στην κατεργασία εδαφών για αναδασώσεις – δενδροφυτεύσεις.
Κατά την άποψή μας το συγκρότημα αυτό πρέπει να υπάγεται στο κατά τόπους Δασαρχείο ή τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, χωρίς να αποκλείεται και ιδιώτης ο οποίος θα αμείβεται για τη συμμετοχή του στις πυρκαγιές.
Η υιοθέτηση της κατασκευής – προμήθειας και χρήσης αυτού του συγκροτήματος από τις αρμόδιες Υπηρεσίες και Φορείς θα έχει ως αποτέλεσμα:
Τη μείωση των καταστροφών από τις πυρκαγιές.
Τη μείωση του κόστους κατάσβεσης, κυρίως με τη μείωση της χρήσης των Α/Φ.
Τη μεγάλη μείωση των δαπανών συντήρησης των δασικών – αγροτικών δρόμων – αντιπυρικών ζωνών που σήμερα γίνεται, αν γίνεται, από τα Δασαρχεία και τους Δήμους, με αποφυγή καθυστερήσεων λόγω πιστώσεων, δημοπρασιών κ.λπ.
Την εξυπηρέτηση αναγκών του κοινωνικού συνόλου (εκχιονίσεις, δενδροφυτεύσεις κ.λπ.).
Προτείνουμε λοιπόν, αφού μελετηθεί η ανωτέρω πρόταση από πλέον ειδικούς και αφού επιλυθούν πιθανά μηχανολογικά προβλήματα ή άδειας κυκλοφορίας – λειτουργίας του συγκροτήματος, ειδικευμένος φορέας του Δημοσίου να προβεί στην κατασκευή – συγκρότηση αρχικά πιλοτικά της μονάδας αυτής, με την επιχορήγηση κάποιου φορέα (Τράπεζας, κ.λπ.) και να τεθεί στη διάθεση της πλέον αρμόδιας Υπηρεσίας ενός Νομού, π.χ. της Εύβοιας.
Την αποτελεσματικότητά του τη θεωρούμε δεδομένη, αφού είναι ένα χωματουργικό μηχάνημα όπως τα συνήθη, τα οποία είναι πολύ χρήσιμα στην κατάσβεση, εφόσον καταφθάνουν εγκαίρως στον τόπο της πυρκαγιάς. Κάτι ανάλογο είχε γίνει από ιδιώτη με τη μετατροπή άρματος μάχης σε άρμα – πυροσβεστικό, το οποίο συμμετείχε το έτος 2007 στην κατάσβεση πυρκαγιάς στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, χωρίς να γνωρίζουμε την περαιτέρω χρήση ή αξιοποίησή του.
Δυστυχώς, στη χώρα μας κάθε καλή προσπάθεια για τη βελτίωση μιας κατάστασης πραγμάτων ή την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος συνήθως απαξιώνεται ή σπιλώνεται ή συκοφαντείται, με αποτέλεσμα να επέρχεται πλήρης απογοήτευση. Ας ελπίσουμε ότι αυτό δεν ισχύει για την ανωτέρω πρόταση.
Χαλκίδα, Αύγουστος 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου