«Ἀνάγκασον εἰσελθεῖν» (Λουκ. 14,23). +Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης.

 Posted on 14 Δεκεμβρίου, 2025

Ἦρθα, ἀγαπητοί μου, σήμερα κ᾿ ἐγὼ στὴν ἐκκλησία. Γιατί ἦρθα; Γιατὶ ἄκουσα, ὅτι ἡ Ἐκκλησία κάνει δεξίωσι. –Μὰ τί ἔπαθες; ἐπιτρέπεται νὰ λές, ὅτι ἡ Ἐκκλησία κάνει δεξιώσεις;… Σᾶς ὁμιλῶ μὲ τὴ γλῶσσα τοῦ κόσμου, γιὰ νὰ μὲ καταλάβετε. Ναί, δεξίωσι κάνει ἡ Ἐκκλησία καὶ στὸ τέλος μοιράζει δῶρα ἀνεκτίμητα· δῶρο ἄλφα, δῶρο βῆτα – δὲν ξέρω ποιό θὰ διαλέξετε. –Παράξενα μᾶς τὰ λές… Λοιπὸν σᾶς ἐρωτῶ· Πιστεύετε; Ἂν πιστεύετε, μέσα στὴν ἐκκλησία γίνεται κάτι πολὺ πιὸ μεγάλο ἀπὸ τὶς δεξιώσεις ποὺ κάνουν οἱ ἐπίσημοι στὰ μέγαρα καὶ στὰ κοσμικὰ σαλόνια. Ἡ ἐκκλησία, ὅπως ἔλεγε ἕνας ἅγιος δεσπότης, ὁ Καλαβρύτων Τιμόθεος, εἶνε τὸ σαλόνι τοῦ Θεοῦ. Τί γίνεται ἐκεῖ; Ἂν εἴχαμε αὐτιὰ καὶ μάτια πνευματικά, θὰ νιώθαμε αὐτὸ ποὺ λέει τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος· «…Καὶ ἐν τῷ μέλπειν τὰς ἁγίας σου εὐχὰς ἀγγέλους ἔσχες συλλειτουργοῦντάς σοι, ἱερώτατε»· τὴν ὥρα, λέει, ποὺ λειτουργοῦσε, γέμιζε ὁ ναὸς ἀπὸ ἀγγέλους. Ἀλλ᾿ ἐμεῖς μὲ τέτοια μάτια, ποὺ ὅλη νύχτα μολύνονται ἀπὸ τὴν τηλεόρασι, τί νὰ δοῦμε;

Ἂν εἴχαμε μάτια ἁγίων, θὰ βλέπαμε, ὅτι δὲν ὑπάρχει στὸν κόσμο ἄλλη δεξίωσι μεγαλύτερη ἀπὸ τὴ θεία λειτουργία. Ἐκεῖ συναντιόμαστε μὲ τὸν Κύριο τοῦ παντός, «ὡς τὸν βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι» (χερουβ. ὕμν.), κ᾿ ἐκεῖνος παραθέτει τράπεζα καὶ προσφέρει δῶρα.

Ποιά εἶνε τὰ δῶρα; Ὦ Θεέ μου, ἄνοιξε τὰ μάτια μας, νὰ καταλάβουμε ποιά εἶνε τὰ δῶρα.Τὸ μικρὸ δῶρο εἶνε τὸ ἀντίδωρο. Τὸ μεγάλο ποιό εἶνε; Ῥῖξτε μιὰ ματιὰ πάνω στὴν ἁγία τράπεζα. Ἐκεῖ εἶνε τὰ δῶρα τῆς δεξιώσεως. Τίμια τιμιώτατα· τιμιώτερα κι ἀπὸ διαμάντια.

Στὸ χωριό μου ἡ ἀγράμματη γιαγιά μου μᾶς προετοίμαζε. Ποῦ εἶνε τώρα αὐτὲς οἱ γιαγιᾶδες, ποὺ ἦταν ἀγράμματες καὶ δὲν εἶχαν τηλεόρασι, ἀλλὰ πίστευαν στὸ Θεὸ καὶ ἤξεραν νὰ διδάσκουν! –Ποῦ πᾶμε, γιαγιά; –Στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ. –Τί νὰ κάνουμε ἐκεῖ; Διαμάντι θὰ σᾶς δώσῃ ὁ παπᾶς. –Διαμάντι; ποιό εἶνε τὸ διαμάντι, γιαγιά; –Ἡ θεία κοινωνία. Καὶ πράγματι, τί εἶνε τὰ διαμάντια τοῦ κόσμου μπροστὰ στὰ τίμια δῶρα ποὺ εἶνε πάνω στὴν ἁγία τράπεζα; Δὲν εἶνε ψωμὶ καὶ κρασί. Ἐὰν πιστεύῃς ἔλα, ἂν δὲν πιστεύῃς κάθισε σπίτι σου. Μιὰ σταλαγματιά, ἕνα ἠλεκτρόνιο ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, μπορεῖ νὰ λυτρώσῃ τὸν ἄνθρωπο, ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Πότε ὅμως; Ὅταν κοινωνοῦμε «μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης» (θ. λειτ.).

Δεξίωσι λοιπὸν κάνει ὁ Χριστὸς στὴν Ἐκκλησία. Δὲν τὸ λέω ἐγώ, τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα (Λουκ. 14,16-24. Ματθ. 22,14). Ἀκούσατε; «Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς» (Λουκ. 14,16). Τὸ «δεῖπνον» μὲ σημερινὴ γλῶσσα λέγεται δεξίωσις, πνευματικὴ δεξίωσις. Ἐκεῖ μᾶς καλεῖ ὅλους. Μοιράζει προσκλητήρια.

Ποιά εἶνε τὰ προσκλητήρια; Εἶνε ἡ καμπάνα ποὺ χτυπᾷ. Τὴν ἀκοῦμε; Στὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς καμπάνα δὲν ἐπέτρεπε ὁ Τοῦρκος νὰ χτυπᾷ· καὶ ὅμως, χωρὶς καμπάνα, ὅλοι ἔτρεχαν στὴν ἐκκλησία. Σήμερα χτυποῦν καμπάνες, ἀλλὰ «στοῦ κουφοῦ τὴν πόρτα ὅσο θέλεις χτύπα». Ἐνῷ εἶνε προσκεκλημένοι ὅλοι στὸ «μέγα δεῖπνον», δὲν ἔρχονται. Γιατί; Ἂν ὁ παπᾶς ἔλεγε, ὅτι τὴν Κυριακὴ θὰ κάνῃ ὄχι τὸ πρωὶ λειτουργία ἀλλὰ ἀγρυπνία τὰ μεσάνυχτα, κι ὅτι στὸ τέλος θὰ μοιράσῃ σὲ ὅλους ἀπὸ μιὰ λίρα ἐγγλέζικια, φαντάζεστε τί θὰ γινόταν; Θά ᾿τρεχαν ὅλοι «πατεῖς με – πατῶ σε». Ἄχ κόσμε, πῶς κάνεις γιὰ τὸ χρῆμα! Ἀλλὰ ἕνας μαργαρίτης ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ μία σταλαγματιὰ ἀπὸ τὸ τίμιον αἷμα του εἶνε παραπάνω ἀπ᾿ ὅλα τὰ διαμάντια τοῦ κόσμου.

Λίγοι ἀνταποκρίνονται στὴν πρόσκλησι. Οἱ ἄλλοι ποῦ εἶνε; Μὴ ῥωτᾶτε ἐμένα· βγῆτε ἔξω τὴν Κυριακὴ νὰ δῆτε τί γίνεται στὴν ἐθνικὴ ὁδό. Ἐνῷ οἱ καμπάνες καλοῦν, οἱ πολλοὶ φεύγουν, πλῆθος αὐτοκίνητα τρέχουν. Θὰ μᾶς τιμωρήσῃ ὁ Θεός. Ἂν πᾶτε στὸ Ἰσραήλ, θὰ δῆτε ὅτι κανείς δὲν κινεῖται τὴν ἡμέρα τῆς ἀργίας (οἱ Τοῦρκοι ἔχουν τὴν Παρασκευή, οἱ Ἑβραῖοι τὸ Σάββατο, ἐμεῖς τὴν Κυριακή). Στὰ Ἰεροσόλυμα λοιπὸν τὸ Σάββατο οἱ δρόμοι εἶνε ἄδειοι, δὲν κινεῖται τίποτα, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ αὐτοκίνητα τῆς ἀστυνομίας καὶ τοῦ γιατροῦ. Ἐδῶ; Τὸ αὐτοκίνητο ἔφαγε τὴν Κυριακή· ἐκδρομές, ὀρειβασίες, κυνήγια, διασκεδάσεις, ὄργια…

Μόνο δυὸ – τρεῖς στοὺς ἑκατὸ ἐκκλησιάζονται. Οἱ ἄλλοι ποῦ εἶνε; Τὸ λέει σήμερα τὸ ἀθάνατο Εὐαγγέλιο. Ὁ ἕνας λέει· Ἔχω χωράφι. Ἄλλος· Ἀγόρασα βόδια. Καὶ ἄλλος ἀναιδέστερα· Παντρεύτηκα, ἄφησέ με – γι᾿ αὐτὸν ἡ γυναίκα καὶ οἱ ἔρωτες προηγοῦνται!

Ἔτσι ἐκκλησιάζεται μία μικρὴ μειονότητα. Οἱ ἄλλοι ὅμως ἔξω τί γίνονται; Ἐπιτρέπεται ν᾿ ἀδιαφορήσουμε γι᾿ αὐτούς; Ἐὰν ἀδιαφορήσουμε, δὲν εἴμαστε Χριστιανοί. Πόσοι εἶνε ἔξω; ἐνενηνταοχτώ· πόσοι εἴμαστε μέσα; δύο τοῖς ἑκατό. Πρέπει οἱ δύο νὰ κερδίσουμε τοὺς ἐνενηνταοχτώ. Πῶς θὰ γίνῃ αὐτό; Στὸ εὐαγγέλιο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς δίνει μιὰ διαταγή, καὶ ἀλλοίμονο ἂν δὲν τὴν ἐκτελέσουμε. Τί λέει· Βγὲς στοὺς δρόμους καὶ τὶς πλατεῖες, καὶ ὅποιον βρῇς «ἀνάγκασον εἰσελθεῖν» (ἔ.ἀ. 14,23). Στὸν καθένα ἀπὸ μᾶς λέει· Νὰ τοὺς ἀναγκάσῃς νά ᾿ρθουν στὴν ἐκκλησία. Σὰν τὸν τσοπᾶνο ποὺ μὲ τὴ γκλίτσα ὁδηγεῖ τὸ πρόβατο μέσα στὸ μαντρί, γιατὶ ἂν μείνῃ ἔξω τὴ νύχτα θὰ τὸ φάῃ ὁ λύκος, ἔτσι κ᾿ ἐμεῖς. Ἂν νιώθουμε τί θὰ πῇ Ἐκκλησία, ὅτι εἶνε ἡ κιβωτὸς τῆς σωτηρίας, ἂς κάνουμε κάθε προσπάθεια νὰ ἔρθουν ὅλοι μέσα σ᾿ αὐτήν· «ἀνάγκασον εἰσελθεῖν».

–Μὰ τί νὰ κάνω; νὰ πάρω ῥαβδὶ καὶ νὰ φέρω μὲ τὸ ζόρι στὴν ἐκκλησία τὸ παιδί μου ἢ τὴ γυναῖκα μου, ποὺ δὲν θέλουν, ἢ τὸν ἄπιστο;

Δὲν λέει τέτοιο πρᾶγμα τὸ Εὐαγγέλιο. Δὲν ἐννοεῖ νὰ χρησιμοποιήσουμε βία. Διότι ἡ Ἐκκλησία εἶνε ἐλευθερία. Ὁ Χριστὸς εἶπε· «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν» (Ματθ. 16,24). Ἀλλὰ τότε τί σημαίνει τὸ «ἀνάγκασον εἰσελθεῖν»; πῶς τὸ ἐξηγοῦν οἱ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας; Ἂν κάποιος δικός σου (πατέρας, μάνα, παιδί, φίλος, σύντροφος) ἔχῃ ἀμφιβολία γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας, ἐσὺ νὰ μελετήσῃς καλὰ τὴν ἁγία Γραφή, νὰ τὸν διαφωτίσῃς, καὶ μὲ ἐπιχειρήματα λογικὰ καὶ θεολογικὰ νὰ τὸν στηρίξῃς, ὥστε νὰ πεισθῇ καὶ νὰ πῇ «Πιστεύω στὸ Χριστό». Εἶνε δὲ τόση ἡ δύναμις τοῦ θείου λόγου,ν ὥστε ὁ ἄνθρωπος φαίνεται σὰν ἀναγκασμένος νὰ πιστέψῃ· καὶ συντελεῖται τέτοια ἀλλοίωσι μέσα του, ὥστε, ἐνῷ ἐνεργεῖ ἐλεύθερα, μοιάζει σὰν νὰ τοῦ τὸ ἐπιβάλλῃ ἄλλος. Ἔτσι ἐξηγοῦν τὸ «ἀνάγκασον» οἱ ἑρμηνευταί.

Θέλετε καὶ παραδείγματα; Στὴ Φλώρινα κάποιος δικηγόρος βρέθηκε σ᾿ ἕνα μαντρί. Δὲν πιστεύω τίποτα, ἔλεγε στὸν τσοπᾶνο. –Γιά κάτσε, τοῦ λέει ἐκεῖνος, νὰ κουβεντιάσουμε. Κι ἀφοῦ συζήτησαν ἐπὶ ὥρα, ὁ τσοπᾶνος, παρὰ τὴ μικρή του μόρφωσι, ἔπεισε τὸ δικηγόρο! Δὲν εἶνε ἀνάγκη νά ᾿σαι θεολόγος· ὅταν ἔχῃς τὴν ἀλήθεια, τότε τὰ ἐπιχειρήματα εἶνε ἀτράνταχτα. Κ᾿ ἕνας παπᾶς ἀγράμματος, ἀλλὰ πιστός, συναντήθηκε μ᾿ ἕναν ἄθεο ἐπιστήμονα. –Δὲν ὑπάρχει Θεός· καὶ ποιός εἶδε τὸ Θεό; ἔλεγε ἐκεῖνος. Ἦταν Ἰούνιος μήνας, ἔκαιγε ὁ ἥλιος τὶς πέτρες. –Ἔλα ᾿δῶ, τοῦ λέει ὁ παπᾶς· γιά κοίταξε τὸν ἥλιο. –Δὲν μπορῶ, θὰ στραβωθῶ. –Ἔ, ἂν δὲν μπορῇς νὰ δῇς τὸν ἥλιο ποὺ εἶνε ἕνα κτίσμα, τὸ Θεὸ θέλεις νὰ δῇς ποὺ εἶνε ὁ κτίστης;… Κι ὁ ἅγιος Σπυρίδων ἀγράμματος ἦταν, ἀλλ᾿ ἀποστόμωσε τὸν Ἄρειο.

Ἂν λοιπὸν πιστεύῃς κ᾿ ἐσύ, μίλησε γιὰ τὴν πίστι σου. «Ἐπίστευσα, διὸ ἐλάλησα», λέει ἡ Γραφή (Ψαλμ. 115,1. Β΄ Κορ. 4,13). Προσπάθησε μὲ ἐπιχειρήματα, μὲ μελέτη τῆς ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας, μὲ ἑρμηνεῖες πατέρων καὶ παραδείγματα νὰ πείσῃς καὶ κάποιον ἄλλο. Κι ὅταν θὰ σοῦ πῇ «Πιστεύω στὸ Χριστό», τότε τὸν ἔφερες στὴν Ἐκκλησία. Κι ἂν ὁ ἄλλος εἶνε ἀδιάφορος καὶ ἡ καρδιά του ψυχρὴ σὰν τὸ Βόρειο Πόλο, ἐσὺ μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ταπείνωσι νὰ γίνῃς ἥλιος, ποὺ θὰ λειώσῃ τὰ παγόβουνα τῆς ἀδιαφορίας. Δεῖξε ἀγάπη, ἀγάπη μεγάλη μὲ μέτρο τὸ σταυρό. Μπροστὰ σ᾿ αὐτὴν καὶ τὰ θηρία ἀκόμα καὶ οἱ λῃσταὶ θὰ ὑποχωρήσουν. Αὐτὸ θὰ πῇ «ἀνάγκασον εἰσελθεῖν».

Καὶ τώρα, ἀγαπητοί μου, ἐφαρμογή. Ἀπὸ τὴν ἐρχόμενη Κυριακὴ –σᾶς δεσμεύω ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου– κανείς νὰ μὴν ἔρθῃ στὴν ἐκκλησία μόνος του. Φέρτε καὶ κάποιον ἄλλο. Ὅπως στὰ πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ, οἱ δώδεκα ἔγιναν ἑβδομήντα, οἱ ἑβδομήντα ἔγιναν πεντακόσοι, χίλιοι, πολλὲς χιλιάδες κ᾿ ἑκατομμύρια, ἔτσι καὶ πάλι σήμερα. Τὴν ἄλλη φορὰ ὅποιος ἀπὸ σᾶς ἔρθῃ μονάχος του, θὰ ἁμαρτήσῃ. Φέρε καὶ τὸν ἄντρα σου, τὴ γυναῖκα σου, τὸ παιδί σου, τὸ φίλο σου, τὸ συγγενῆ σου, τὸ συνεργάτη σου, ὅποιον νά ᾿νε. Ἔτσι θὰ ἐφαρμόσουμε τὴν ἐντολὴ τοῦ εὐαγγελίου «ἀνάγκασον εἰσελθεῖν».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος