Η παγκόσμιος Ύψωσις του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.

 Posted on 14 Σεπτεμβρίου, 2025

Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου,
Θεολόγου- συγγραφέως
Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Εν Κυθήροις τη 14η Σεπτεμβρίου 2025

    Την σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, εορτάζει η Εκκλησία μας την μεγάλη δεσποτική εορτή της παγκοσμίου υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της εορτής είναι ένα απόσπασμα από το πάθος και τη σταυρική θυσία του Κυρίου μας από το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο. Γι’ αυτό και η ημέρα αυτή είναι ημέρα νηστείας και θεωρείται ως μία δευτέρα Μεγάλη Παρασκευή. Το αποστολικό ανάγνωσμα είναι μια περικοπή από την Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του αποστόλου Παύλου, το οποίο και αυτό αναφέρεται στην μεγάλη αυτή εορτή.

    Υψώνοντας η Εκκλησία μας τον τίμιο και ζωοποιό σταυρό του Κυρίου, καλεί όλους μας να τον προσκυνήσωμε, έτσι ώστε να αντλήσουμε δύναμη και χάρη από την ακαταμάχητη δύναμή του. Μας καλεί ακόμη να φέρουμε και πάλι στη μνήμη μας το πάθος του Κυρίου και την σταυρική του θυσία, διά της οποίας έσωσε το γένος των ανθρώπων από τη φθορά και τον θάνατο και μας άνοιξε το δρόμο για την αιώνια βασιλεία του. Παράλλληλα δε να τον δοξολογήσουμε για την απερίγραπτη αγάπη του, διότι με το πανάγιο αίμα του που έχυσε πάνω στη γη του γολγοθά μας εξαγόρασε από την αιώνια απώλεια και τον αιώνιο θάνατο.

    Αλλ’ ενώ για όλους σταυρώθηκε ο Κύριος και ενώ όλοι καλούνται να γίνουν μέτοχοι της σωτηρίας που πήγασε από τον σταυρό, εν τούτοις δεν δέχονται όλοι αυτή τη μοναδική σωτηρία, που μας προσφέρει ο Χριστός με τη θυσία του. Υπάρχουν άνθρωποι δυστυχώς που δεν συγκινούνται από την απερίγραπτη αγάπη του και αντί της σωτηρίας προτιμουν την απώλεια. Και ποιοι είναι αυτοί; Είναι όσοι άφησαν τις ψυχές τους να παρασυρθούν από την αμαρτία και αποστασία που κυριαρχεί στον κόσμο και να σκληρυνθούν, έτσι ώστε να αποκρούουν με περιφρόνηση το κήρυγμα περί του σταυρού. Πολλοί τέτοιοι υπήρχαν και στην  εποχή του αποστόλου Παύλου προς τους οποίους αναφερόμενος ο απόστολος λέγει στο αποστολικό ανάγνωσμα που ακούσαμε: «Ο λόγος ο του σταυρού τοις μεν απολλυμένοις μωρία εστίν τοις δε σωζομένοις υμίν δύναμις Θεού εστί». Δηλαδή το περί του σταυρού κήρυγμα σ’ εκείνους μεν που βαδίζουν τον δρόμο της απώλειας φαίνεται ανοησία. Σ’ εμάς όμως που είμαστε στο δρόμο της σωτηρίας είναι δύναμις Θεού που σώζει.

    Μόνον όσοι είχαν καλή προαίρεση, συγκλονίζονταν από το κήρυγμα περί του εσταυρωμένου και επίστευαν και εσώζοντο. Αντίθετα όσοι είχαν πωρωμένη την καρδιά τους, αυτοί θεωρούσαν μωρία και ανοησία το κήρυγμα των αποστόλων. Έκριναν το κήρυγμα του ευαγγελίου με το δικό τους μέτρο και με τη δική τους λογική. Γεμάτοι από αυτοπεποίθηση και αλαζονία, δεν μπορούσαν να διακρίνουν  τη λυτρωτική δύναμη, που πηγάζει από τη σταυρική θυσία του Χριστού. Έλεγαν: Πως είναι δυνατόν ένας εσταυρωμένος κατάδικος που δεν μπόρεσε να συντρίψει τους εχθρούς του και να γλυτώσει τον εαυτό του από τον σταυρικό θάνατο, πως είναι δυνατόν να θεωρηθεί ως νικητής των εχθρών του; Δεν μπορούσαν να εννοήσουν ότι τότε ακριβώς που ο Χριστός απέθνησκε πάνω στο σταυρό, τότε ακριβώς συνέτριψε τη δύναμη του διαβόλου, που είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου, τότε ακριβώς καταργούσε τον θάνατο και τη φθορά και τότε μας εξαγόραζε από την δουλεία της αμαρτίας και μας άνοιγε το δρόμο για τον παράδεισο. Η συντριβή του διαβόλου και η κατάργηση της φθοράς και του θανάτου, είναι οι πιο μεγάλες και οι πιο λαμπρές νίκες, τις οποίες μόνον ο Χριστός με τη δύναμη της θεότητός του μπορούσε να φέρει εις πέρας. Αυτή την ακαταμάχητη δύναμη που πήγασε από τον σταυρό έχοντας υπ’ όψη του ο απόστολος Παύλος έλεγε με καύχηση: «εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Μοναδικό καυχημα του Παύλου ήταν ο σταυρός, διά του οποίου είχε πεθάνει πλέον ο κόσμος και ο κόσμος γι’ αυτόν.  

    Άπιστοι και άθεοι, σαν αυτούς για τους οποίους ομιλεί ο απόστολος, υπάρχουν και σήμερα. Είναι οι προτεστάντες οι οποίοι αρνούνται να αποδώσουν τιμητική προσκύνηση στον Τίμιο σταυρό, όπως επίσης και οι Mάρτυρες του Ιεχωβά οι οποίοι πολεμούν ευθέως τον Τίμιο Σταυρό ως ειδωλολατρικό σύμβολο, αλλά και πολλοί άλλοι αιρετικοί και αντίχριστοι.  

    Ο Σταυρός πριν από τη σταυρική θυσία του Χριστού ήταν το χειρότερο φονικό όργανο με το οποίο εκτελούσαν τους ληστές και τους κακούργους. Όποιος πέθαινε με σταυρικό θάνατο χαρακτηρίζονταν ως «επικατάρατος», δηλαδή ως καταραμένος. Αφότου όμως ο σαρκωμένος Θεός πέθανε ως κακούργος πάνω στο σταυρό, αυτός κατέστη πηγή απολυτρώσεως και πηγή δυνάμεως. Από αποκρουστικό και απαίσιο όργανο των δημίων μεταβλήθηκε σε ακένωτη πηγή ζωής, σε καταφύγιο ανάπαυσης και χαράς. Τυπώνοντας πάνω στο σώμα μας το σημείο του Τιμίου Σταυρού, συντρίβουμε τους αοράτους εχθρούς μας, τους δαίμονες και αποκρούομε τα πεπυρωμένα βέλη του. Προσκυνούντες τον Τίμιο Σταυρό αντλούμε την άκτιστη Χάρη που πηγάζει από αυτόν, για να νικούμε τα πάθη και κάθε αντίχριστη δύναμη.

    Η ανθρώπινη κακία έδωσε στο Θεό μας πόνο και θάνατο δια του ξύλου του Σταυρού, ενώ αντίθετα η άκρα φιλανθρωπία του Κυρίου έδωσε στον άνθρωπο, τον δήμιό Του, αγάπη και λύτρωση! Η δύναμη λοιπόν του Σταυρού έγκειται στην ακένωτη αγάπη του Θεού, η οποία διοχετεύεται πλέον στην ανθρωπότητα και σε ολόκληρη τη δημιουργία μέσω του Σταυρού. Το ιερότατο αυτό σύμβολο είναι τώρα πλέον συνυφασμένο με τον Κύριο Ιησού Χριστό και αποτελεί αιώνιο σύμβολο αγάπης και λυτρώσεως. Από Εκείνον αντλεί την ακατανίκητη δύναμή του, τον αγιασμό και τη χάρη.

    Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί πλέον την ενοποιό δύναμη της ανθρωπότητας. Αν το ξύλο της γνώσεως του καλού και του κακού στην Εδέμ έγινε πρόξενος φθοράς και θανάτου, το ξύλο του Σταυρού έγινε η αιτία της συμφιλιώσεώς μας με τον Χριστό και της ενσωματώσεώς μας στο θεανθρώπινο σώμα του. Τα δύο εγκάρσια ξύλα, που συνθέτουν το σύμβολο του Σταυρού, συμβολίζουν την ένωση των ανθρώπων με το Θεό, (το κάθετο ξύλο) και την ένωση των ανθρώπων μεταξύ τους, (το οριζόντιο ξύλο). Η ενοποιός δύναμις του Σταυρού του Χριστού αδελφοποιεί τους ανθρώπους, φυσικά μόνον εκείνους που πιστεύουν στον Χριστό, μεταβάλλοντας την Εκκλησία σε κοινωνία αγάπης, αδελφοσύνης, δικαιοσύνης και ειρήνης.

    Έχοντας υπ’ όψη μας όλα όσα είπαμε πιο πάνω, αδελφοί μου, ας αγαπήσουμε με  όλη τη δύναμη της ψυχής μας τον δι’ ημάς σταυρωθέντα Κύριο, ας τον δοξάσουμε για τη σωτηρία που μας προσέφερε και ας προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε στην απερίγραπτη αγάπη του, που εκδηλώθηκε με τη σταυρική θυσία του, μιμούμενοι κατά δύναμιν το παράδειγμα του αποστόλου Παύλου, με το να συσταυρωθούμε μαζί με τον Χριστό και να απαρνηθούμε τα πάθη και τις επιθυμίες του παλαιού ανθρώπου, πράγμα το οποίο εύχομαι να γίνει σε όλους μας με τη Χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου και όλων των αγίων, αμήν.