«Αἱ γενεαί πᾶσαι, μακαρίζομέν Σε, την μόνην Θεοτόκον».

 Posted on 15 Αυγούστου, 2025

Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, Θεολόγου – συγγραφέως
Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Εν Κυθήροις τη 15η Αυγούστου 2025

Σύμπασα η Ορθοδοξία, αγαπητοί μου αδελφοί, εορτάζει και πανηγυρίζει σήμερα εν ευφροσύνη χαρά και αγαλλιάσει την μεγάλη θεομητορική εορτή  της σεπτής Κοιμήσεως τῆς  Μητέρας του Θεού. Όλες οι γενεές των Ορθοδοξων την τιμούν, την δοξάζουν και την μακαρίζουν, εδώ και 20 αιώνες τώρα, όχι μόνον διότι υπήρξε η μόνη Θεοτόκος, αλλά και διότι στο πρόσωπό της νικήθηκαν «της φύσεως οι όροι», σύμφωνα με όσαεπισημαίνει ο ιερός υμνογράφος σε τροπάριο της ασματικής ακολουθίας της εορτής: «Αι γενεαί πάσαι μακαρίζομέν σε την μόνην Θεοτόκον. Νενίκηνται της φύσεως οι όροι…», το οποίο είναι εμπνευσμένο από τους προφητικούς λόγους της Θεοτόκου: «Ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί». Όχι μόνο η γη αλλά και ο ουρανός, όλες οι επουράνιες αγγελικές δυνάμεις, η εν ουρανοίς θριαμβεύουσα Εκκλησια και η επι γης στρατευομένη, συμμετέχουν στη χαρά και στην ευφροσύνη της παρούσης ημέρας: «Τη ενδόξῳ κοιμήσει σου ουρανοὶ επαγάλλονται… πάσα η γη δὲ ευφραίνεται…», ψάλλει σε άλλο τροπάριο ο υμνογράφος. Και τούτο διότι η κοίμηση της Θεοτόκου δεν ήταν ένας απλός θάνατος, αλλά είχε κάτι το ξεχωριστό και ανεπανάληπτο. Ήταν θάνατος ζωηφόρος. Δηλαδή θάνατος στον οποίον το πανάγιο σώμα της δεν εγνώρισε την φθορά και τη διάλυση, όπως συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους, αλλά μετά τον χωρισμόν της ψυχής από το σώμα της επακολούθησε η εν σώματι Ανάσταση καί Μετάσταση της Παναγίας Μητρός τοῦ Κυρίου μας, σύμφωνα με τον υμνογράφο: «διό θνήσκουσα, συν τω Υιώ εγείρη διαιωνίζουσα» και πάλι σε άλλο τροπάριο γράφει: «εν γαρ τω τίκτειν Παρθένον ώσπερ εφύλαξεν ούτως εν τάφω το σώμα διετήρησεν αδιάφθορον και συνεδόξασε θεία μεταστάσει γέρα σοι ώσπερ Υιός μητρί χαριζόμενος».       

Η Παναγία Θεοτόκος είναι ό,τι τιμιώτερο και πολυτιμότερο, ό,τι αγιότερο και υψηλότερο έχει να προσφέρει η ανθρωπότητα προς τον αρχηγό της σωτηρίας μας τον Χριστόν. Είναι η τιμιωτέρα και ενδοξοτέρα πάσης της κτίσεως, ορατής και αοράτου, αγιοτέρα από όλους ανεξαιρέτως τους αγίους, η «τιμιωτέρα των χερουβίμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ». Είναι η μετά τον Θεόν αιτία της σωτηρίας μας. Εκείνη η Οποία προετοίμασε Εαυτήν ως το μόνο κατάλληλο κατοικητήριο του Θεού, ώστε να λάβει ο Υιός και Λόγος του Θεού, δια Πνεύματος Αγίου, την ανθρώπινη φύση «εκ των αγνών και παρθενικών αιμάτων» Αυτής, ώστε να έρθει στη γη ο Κύριος και Θεός μας και να φέρει εις πέρας το έργο της ενσάρκου Θείας Οικονομίας, την σωτηρία ολοκλήρου της ανθρωπότητος.

Η ασύγκριτη αυτή υπεροχή της Παναγίας μας σε σχέση με όλους τους αγίους και με όλη την κτιστή δημιουργία  πέραν των άλλων φαίνεται και από όσα θαυμαστά γεγονότα έλαβαν χώρα κατά την ώρα της αναχωρήσεώς της από την παρούσα ζωή. Όπως μας πληροφορεί η σχετική Παράδοση, όταν ήρθε η ώρα να αφήσει τον μάταιο αυτό κόσμο και να εξοφλήσει το πανανθρώπινο χρέος, το «κοινόφλητον χρέος» του θανάτου, νεφέλες άρπαξαν  τους αγίους αποστόλους, που τότε ήταν διασκορπισμένοι στα πέρατα της οικουμένης, αλλά και άλλους κορυφαίους αγίους της εποχής εκείνης όπως ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο άγιος Ιερόθεος Επίσκοπος Αθηνών και τους έφεραν στην οικία, όπου διέμενε η Θεοτόκος, αφ’ ενός μεν προκειμένου να παραστούν στην κηδεία της, τιμώντας Αυτήν με την παρουσία τους στις τελευταίες στιγμές της επιγείου ζωής της και αφ’ ετέρου να προπέμψουν την Μητέρα της ζωής με ύμνους και ωδές πνευματικές και να ενταφιάσουν το πανάγιο σώμα της  στον κήπο της Γεθσημανή. Ταυτόχρονα την ώρα της εξόδου της μακαρίας ψυχής της εκ του πανάγνου σώματός της ήρθε αυτοπροσώπως ο ίδιος ο Υιός και Θεός της, συνοδευόμενος από στρατιές αγγέλων, για να παραλάβει την παναγία ψυχή της στα επουράνια σκηνώματα. Τα υπερφυή αυτά και θαυμαστά γεγονότα περιγράφει και αποδίδει υμνολογικά η Εκκλησία μας στο οκτάηχο δοξαστικό του εσπερινού: «Θεαρχίω νεύματι…», στο εξαποστειλάριο της εορτής: «Απόστολοι εκ περάτων…» και σε άλλα τροπάρια, ενώ η βυζαντινή αγιογραφία, αναπαριστά το γεγονός σε φορητές εικόνες και αγιογραφίες που βρίσκονται στη δυτική πλευρά των ναών με άφθαστη ακρίβεια, ζωντάνια και γλαφυρότητα.

Αλλά τα θαυμαστά γεγονότα, που συνδέονται με το γεγονός της Κοιμήσεως έχουν και συνέχεια. Όταν μετά τρεις ημέρες από τον ενταφιασμό της ανοίχθηκε και πάλι ο τάφος της χάριν του αποστόλου Θωμά, ο οποίος κατά θείαν οικονομίαν δεν παρευρέθη την ώρα του ενταφιασμού, προκειμένου να προσκυνήσει και αυτός το ζωαρχικό σκήνωμά της, ο τάφος βρέθηκε κενός. Δεν επέτρεψε ο Κύριος, να υποστεί φθορά και διάλυση το πανάχραντο εκείνο σώμα, που τον φιλοξένησε επί εννέα μήνες, αλλά το μετέστησε στους ουρανούς άφθαρτο και αθάνατο, για να ενωθεί στη συνέχεια και πάλι με την παναγία ψυχή της. Αυτή η Οποία εδάνεισε στον Θεόν Λόγον την ανθρώπινη φύση, κατά παρόμοιο τρόπο με Αυτόν αποθνήσκει και ανίσταται προς την θείαν όντως και αληθινήν ζωήν.  Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού και ο ίδιος ο Υιός της, ο Παντοκράτωρ Κύριος, δέχθηκε να υποστεί τον φυσικό ανθρώπινο θάνατο υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας; Έτσι λοιπόν τώρα και αυτή «μιμουμένη τον Ποιητήν της και Υιόν, υπέρ φύσιν υποκύπτει της τοις φύσεως νόμοις», κατά την επιτυχή έκφραση του υμνογράφου, και υπέρ φύσιν ανίσταται η Πανάχραντος εκ του θανάτου και μεθίσταται, αναλαμβανομένη εν σώματι στα επουράνια σκηνώματα της Βασιλείας των Ουρανών. Επομένως, μπορούμε να πούμε, ότι η Παναγία μας είναι ο πρώτος άνθρωπος που εισήλθε στη Βασιλεία των Ουρανών με το άφθαρτο και αθάνατο σώμα της, ο πρώτος άνθρωπος που απολαμβάνει από τώρα τα αγαθά της Βασιλείας των Ουρανών, τα οποία πρόκειται να απολαύσουν οι άγιοι μετά την ανάσταση των νεκρών, κατά την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας.   

Εάν οι προσευχές και οι πρεσβείες όλων των αγίων υπέρ της σωτηρίας ημών των αμαρτωλών, έχουν δύναμη και φέρνουν θαυμαστά αποτελέσματα και κάμπτουν την ευσπλαχνία του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, πόσον άραγε ασυγκρίτως περισσότερη δύναμη έχουν οι προσευχές και οι πρεσβείες της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου; Αυτήν την αλήθεια έχοντας υπ’ όψη της η Εκκλησία μας, καθιέρωσε να ψάλλουμε την περίοδο αυτή τους δύο Παρακλητικούς Κανόνες της Παναγίας μας, οι οποίοι περιέχουν ύμνους και προσευχές υπέροχες και θεοφώτιστες, γεμάτες από την Χάρη του αγίου Πνεύματος. Ύμνους, στους οποίους εναλλάσσονται οι ικεσίες με τις ευχαριστίες προς την Παναγία μας, που ανταποκρίνονται σε όλες τις ανάγκες, τις περιστάσεις, τους πειρασμούς και τις θλίψεις που αντιμετωπίζει στη ζωή του ο κάθε άνθρωπος. Ύμνους, που απαλύνουν τον πόνο και χύνουν βάλσαμο παρηγοριάς και ελπίδας σε ψυχές πονεμένες από τα βάσανα της ζωής. Που μας στηρίζουν στην πίστη και μας ενδυναμώνουν στον αγώνα μας κατά της αμαρτίας. Που μας χαρίζουν μια υπερκόσμια γαλήνη και δύναμη.   

Ας προσερχόμεθα λοιπόν προς την Μητέρα της ζωής και Μητέρα όλων μας με θάρρος και πίστη και ας προσευχόμεθα με «ελπίδα ακαταίσχυντον» προς Αυτήν. Ας την ευχαριστήσουμε για τις μέχρι τώρα ευεργεσίες της, ζητούντες από Αυτήν την Χάρη, το έλεος και την προστασία της από πειρασμών και θλίψεων και την απαλλαγή από νόσων ψυχικών και σωματικών.

Ας την παρακαλέσουμε ακόμη όχι μόνο για τις προσωπικές μας ανάγκες, αλλά και γενικότερα για την Πατρίδα μας, ιδιαίτερα στις δύσκολες αυτές ημέρες της γενικής αποστασίας και ανατροπής των πάντων, που βιώνει παγκοσμίως η ανθρωπότητα. Η Παναγία υπήρξε, ιδιαίτερα για μας τους Έλληνες, «η προστασία η ακαταίσχυντος», «η Υπέρμαχος Στρατηγός», «ο πύρινος στύλος», που οδήγησε το Γένος μας στο δρόμο του θριάμβου και της δόξας, η Μάνα της Ρωμιοσύνης, που συνοδοιπόρησε μαζί του στη διαδρομή των αιώνων. Γι’ αυτό ο ευσεβής λαός μας έχει ιδιαίτερη ευλάβεια στην Κυρία των αγγέλων και σ’ αυτήν προστρέχει και αυτήν επικαλείται σε ώρες κινδύνων και συμφορών. Σ’ αυτήν ας καταφεύγουμε και εμείς με θερμές δεήσεις και ικεσίες, ώστε να γίνει και τώρα και στο μέλλον μέχρι συντελείας των αιώνων «η Υπέρμαχος Στρατηγός» και η απροσμάχητος βοηθός και σε μας τους ιδίους, αλλά και στο έθνος μας. Αμήν.