Πίστη καὶ πατρίδα. +Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης.

 Posted on 1 Δεκεμβρίου, 2024

«…Τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσωσμένοι διὰ τῆς πίστεως» (Ἐφ. 2,5,8)

Ἡ πίστι σῴζει, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί· αὐτὸ ἀκοῦμε καὶ αὐτὸ μάθαμε μέσα στὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὰ παιδικά μας χρόνια. Ἡ πίστι κάνει θαύματα. Ἡ πίστι ἀνοίγει τὴν πόρτα τοῦ παραδείσου. Ἡ πίστι… – ὤ ἡ πίστι!

Γιὰ τὴν πίστι ὁμιλεῖ καὶ ὁ σημερινὸς ἀπόστολος (βλ. Ἐφ. 2,4-10). Γιὰ τὴν πίστι πρέπει κ᾽ ἐμεῖς νὰ μιλήσουμε· γιατὶ σήμερα περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη φορὰ ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ πίστι.

Δὲν θὰ χρειαστῇ νὰ πᾶμε μακριὰ γιὰ νὰ δοῦμε τὰ θαύματα ποὺ κάνει ἡ πίστι· ἀρκεῖ νὰ ῥίξουμε μιὰ πιὸ προσεκτικὴ ματιὰ στὴν Ἱστορία, στὴν ἱστορία τοῦ ἔθνους μας. Ἐπιτρέψτε μου λοιπὸν σήμερα μὲ τὸ κήρυγμά μου νὰ δώσω ἀφορμὴ νὰ δοῦμε πῶς ὁ θεόπνευστος λόγος φωτίζει καὶ τὴν πορεία τῆς πατρίδος μας μέσα στὸν σύγχρονο κόσμο τῆς ἀπιστίας.

---

● Τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος, ἀδελφοί μου, ἐὰν μέχρι τώρα πολλὲς φορὲς σώθηκε ἀπὸ ὁλοσχερῆ ἀφανισμό, ἐὰν καὶ σήμερα ἀκόμη σῴζεται παρὰ τὴν κακοδαιμονία ποὺ ὑφίσταται, ἐὰν καὶ στὸ μέλλον τὸ γένος μας θὰ σωθῇ ἐν μέσῳ σκιᾶς ἀντιχρίστου ἀπὸ τὴν ὁποία θὰ διέλθῃ, νὰ τὸ ξέρουμε καλά, σώθηκε καὶ θὰ σωθῇ ὁριστικῶς χάρις στὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ.

Τί συμβαίνει μ᾽ ἐμᾶς; Ἡ μακρὰ ἱστορία μας βεβαιώνει, ὅτι τὸ γένος τοῦτο, τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν Ἑλλήνων, ἀφ᾽ ὅτου γνώρισε καὶ ἀσπάστηκε τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔθεσε προθύμως τὸν ἑαυτό του στὴν ὑπηρεσία τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ· ἔγινε στὰ ἄλλα ἔθνη κήρυκας τῆς ἀληθείας καὶ τῆς χάριτος ποὺ γεύθηκε.

Εἴμαστε ἕνα μικρὸ φρούριο ποὺ βρίσκεται διαρκῶς κυκλωμένο ἀπὸ διαφόρους ἐχθροὺς ποὺ τὸ ἐπιβουλεύονται. Αὐτοὶ μεταξύ τους ἔχουν ἀσφαλῶς διαφορές, ὅλοι τους ὅμως συμφωνοῦνκαὶ συμμαχοῦν στὸ νὰ περισφίγγουν καὶ νὰ ὑπονομεύουν ἀπὸ κοινοῦ τὸ φρούριο τοῦτο. Τὸ μαρτυρικὸ γένος μας παρὰ τὴν ἀνάγκη του νὰ ἐπιβιώσῃ καὶ παρὰ τὴν πολεμική του ἑτοιμότητα γιὰ νὰ ὑπερασπίζεται τὰ δίκαια καὶ τὴν ἐλευθερία του, κανένα δὲν μίσησε καὶ δὲν ἐπιβουλεύθηκε. Τήρησε καὶ τηρεῖ στάσι εὐγενῆ, φιλειρηνική, εὐεργετική. Κανένα δὲν ἐχθρεύεται καὶ δὲν θέλει νὰ ἀδικήσῃ ἢ νὰ βλάψῃ. Ἀγαπᾷ νὰ βασιλεύῃ παντοῦ ἡ εἰρήνη καὶ ἡ δικαιοσύνη. Ἐν τούτοις δέχτηκε καὶ δέχεται ἀπὸ ἄλλους λαούς, Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, ἀγνωμοσύνη καὶ ἀδικία.

Ὑπῆρξε ἐποχή, στὰ χίλια χρόνια τῆς χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ποὺ τὸ γένος μας πολέμησε ὄχι μὲ ἔνα ἀλλὰ μὲ δύο καὶ τρεῖς ἐχθρούς· καὶ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν σκέπη τῆς Παναγίας τοὺς νίκησε. Ἦρθε ὅμως καὶ ἐποχὴ πού, γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, τὸ γένος μας ὑποδουλώθηκε ἐπὶ 400 καὶ 500 χρόνια στοὺς ὀθωμανοὺς Τούρκους. Ὅλοι τότε νόμιζαν, καὶ τὸ ἔλεγαν, ὅτι τὸ ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ποτέ πιὰ δὲν θὰ σηκώσῃ κεφάλι, ποτέ δὲν θὰ ἐλευθερωθῇ· οἱ ἐχθροί του εἶχαν ἀνοίξει ἕνα λάκκο βαθὺ καὶ μέσα ἐκεῖ τὸ εἶχαν θάψει.

Ἀλλὰ μέγας ὁ Θεὸς καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα του! Τὸ γένος μας, ποὺ ἦταν ἐπὶ τόσους αἰῶνες ὑπόδουλο, τὸ κράτος αὐτὸ ποὺ εἶχε σβήσει ἀπὸ τὸ χάρτη τῆς Εὐρώπης, ὁ λαὸς αὐτὸς ποὺ φαινόταν νεκρός, μία ὡραία πρωία, τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, στὶς 25 Μαρτίου 1821, ἀναστήθηκε ἀπὸ τὸν τάφο δουλείας τεσσάρων αἰώνων!

Πῶς ἔγινε αὐτό; Ἔγινε, διότι ὅλοι οἱ Ἕλληνες πολέμησαν μὲ πίστι. Τὸ θαῦμα ἔγινε, διότι, ὅπως εἶπε σὲ ἕνα λόγο του ὁ Κολοκοτρώνης, ἡ Παναγία ἔβαλε τὴν ὑπογραφή της γιὰ τὴν ἐλευθερία μας, καὶ ἡ Μεγαλόχαρη δὲν εἶνε σὰν τοὺς μεγάλους καὶ τρανοὺς τὴς γῆς ποὺ κάνουν διπλωματία, ἀθετοῦν ὑποσχέσεις ποὺ ἔχουν δώσει, ἐξαπατοῦν καὶ ἀδικοῦν ἀδυνάτους. Ἐκείνη δὲν παίρνει πίσω τὸ λόγο της.

Ἔτσι ἀναστήθηκε ἡ νεκρὴ Ἑλλάδα. Ἡ ἐλευθερία της εἶνε ἱερά· ὅ,τι καὶ ᾶν ἰσχυρίζωνται κατόπιν ἀπὸ τὰ γραφεῖα τους κάποιοι ὑλισταὶ καὶ ἄθεοι, εἶνε καρπὸς τῆς πίστεως.

Ἀλλὰ γιατί νὰ πηγαίνουμε τόσο πίσω; Ἡ πίστι στὸ Θεὸ θαυματούργησε καὶ σὲ νεώτερα χρόνια· μᾶς βοήθησε ἐπίσης στοὺς Βαλκανικοὺς πολέμους. Διότι στὴ μνήμη ἀκριβῶς τοῦ πολιούχου τῆς Θεσσαλονίκης, τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημητρίου, 26 Ὀκτωβρίου 1912, ὁ Ἑλληνικὸς στρατὸς μπῆκε στὴν πόλι καὶ ὕψωσε στὸ Λευκὸ Πύργο τὴν ἑλληνικὴ σημαία. Εἶνε τυχαῖο αὐτό;

● Μᾶς βοήθησε ἡ πίστι τοῦ Χριστοῦ στὰ παλαιὰ χρόνια, μᾶς βοήθησε στὰ νεώτερα χρόνια, μᾶς βοήθησε καὶ στὰ δικά μας χρόνια, στὸν Ἀλβανικὸ πόλεμο τοῦ ᾽40.

Αὐτὸ ποὺ ἔγινε τότε, ἀδελφοί μου, δὲν εἶνε δικό μας κατόρθωμα· εἶνε δῶρο τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο μᾶς χάρισε τότε μὲ τὴν ἔναρξι τοῦ πολέμου τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1940 στὴν Ἀλβανία.

Εἶνε προστασία τῆς Θεοτόκου. Ἦλθε τὶς ἡμέρες ἐκεῖνες μιὰ ἁπλῆ γυναίκα τοῦ λαοῦ, ποὺ εἶχε πάει νὰ προσκυνήσῃ στὸν Προυσσὸ τῆς Εὐρυτανίας, στὸ περίφημο μοναστήρι τὸ ὁποῖο ἔχει τὴ θαυματουργὸ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Προυσσιωτίσσης, καὶ μοῦ λέει· –Ἡ Προυσσιώτισσα δὲν βρίσκεται στὸ μοναστήρι. –Ποῦ βρίσκεται; τῆς λέω. –Εἶνε στὸ μέτωπο, τὴν εἶδαν οἱ στρατιῶτες!… Δὲν εἶχε ἄδικο, δὲν ἔκανε λάθος ἡ γυναίκα αὐτὴ τοῦ λαοῦ. Διότι ἡ Παναγία μας βρέθηκε πράγματι ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς στρατιῶτες μας.

Ἡ Παναγία ὡς «ὑπέρμαχος Στρατηγός», ὡς ἀρχιστράτηγος, κυβερνοῦσε καὶ κατηύθυνε τὸ ἔθνος. Αὐτὴ τιμώρησε τοὺς ἀσεβεῖς οἱ ὁποῖοι τὴν ἡμέρα τῆς Κοιμήσεώς της, στὶς 15 Αὐγούστου 1940, ἔστειλαν στὴν Τῆνο τὸ ὑποβρύχιο «Ντελφῖνο» καὶ αὐτὸ τορπίλλισε ἔξω ἀπὸ τὸ λιμάνι τῆς ἱερᾶς νήσου τὸ εὔδρομο πολεμικὸ πλοῖο μας «Ἕλλη», τὸ ἑλληνικὸ καράβι ποὺ εἶχε πάει ἐκεῖ γιὰ νὰ τιμήσῃ σημαιοστολισμένο τὴν ἑορτὴ τῆς Παναγίας. Ἡ μία ἀπὸ τὶς τορπίλλες ποὺ ἔρριξε χτύπησαν θανάσιμα τὴν «Ἕλλη» καὶ τὴ βύθισε. Ἡ Παναγία ὅμως δὲν λησμόνησε, δὲν ἄφησε ἀτιμώρητη τὴν ἀσέβεια αὐτή· μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια τὸ ἰταλικὸ ἐκεῖνο ὑποβρύχιο βυθίστηκε κοντὰ στὸν Τάραντα μαζὶ μὲ ὅλο τὸ πλήρωμά του.

Ἡ Παναγία καὶ ὅλοι οἱ ἄγιοι συνοδεύουν τοὺς μαχητάς μας στοὺς ἡρωικοὺς ἀγῶνες των στὴ στεριὰ καὶ στὴ θάλασσα διαρκῶς, σὲ ἀμέτρητες περιπτώσεις.

● Καὶ δὲν τελειώνει ἐκεῖ, ἀδελφοί μου, στὸ 1940, ἡ εὐεργεσία τῆς πίστεως. Ἡ πίστι στὸ Χριστὸ συνεχίζει νὰ μᾶς βοηθῇ· μᾶς βοηθεῖ καὶ τώρα, παρ᾽ ὅλο ποὺ δὲν τὸ ἀξίζουμε.

Εἴμαστε ἁμαρτωλοί, δὲν εἴμαστε ἄξιοι γιὰ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Μὲ μύριες παραβάσεις τῶν θείων ἐντολῶν, μὲ ὀλιγοπιστίες καὶ χλιαρότητες, μὲ ἀσέβειες καὶ ἀρνήσεις, μὲ ὕβρεις καὶ βλασφημίες, ἔχουμε πολλὲς φορὲς λυπήσει καὶ ἐξακολουθοῦμε ἀκόμη νὰ λυποῦμε τὸν Κύριό μας. Ἂν δὲν ἦταν πατέρας πανάγαθος, μὲ ἀγάπη ἄπειρη καὶ ἔλεος ἀνεξάντλητο, θὰ μᾶς εἶχε ἐκτρίψει ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς.

Ὁ Θεὸς εἶνε μεγάλος. «Οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων Κύριος, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος» (Ψαλμ. 144,8). Ἐνῷ ἔπρεπε νὰ μᾶς ἔχει τιμωρήσει, γιατὶ ἀμέτρητες φορὲς τὸν ἔχουμε προδώσει κ᾽ ἔχουμε φύγει ἀπὸ τὸ δρόμο του, ἐκεῖνος συγχωρεῖ καὶ ἐλεεῖ. Παραγράφει τὴν ἐχθρικὴ συμπεριφορά μας, παρατείνει τὸ ἔλεός του καὶ δίνει νέες εὐκαιρίες νὰ τὸν πλησιάσουμε καὶ νὰ συμφιλιωθοῦμε πάλι μαζί του.

Αὐτὸ γίνεται. Καὶ αὐτὸ ἰσχύει γιὰ τὸν καθένα μας προσωπικὰ καὶ γιὰ τὴν πατρίδα μας ὡς σύνολο. Ἁμαρτάνει ὁ Ἕλληνας, ἁμαρτάνει καὶ ἡ Ἑλλάδα· καὶ ὅπως μπορεῖ ὁ καθένας νὰ μετανοήσῃ, ἔτσι καὶ ὅλο τὸ γένος μας μπορεῖ ν᾽ ἀλλάξῃ πορεία, νὰ βρῇ πάλι τὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ. Ὑπάρχει, λοιπόν, ἐλπίδα σωτηρίας, ὑπάρχει ἀκόμη χρόνος γιὰ μετάνοια καὶ ἐπιστροφή. Ὁ Χριστὸς μᾶς περιμένει, γιατὶ θέλει νὰ σωθοῦμε καὶ ὄχι νὰ τιμωρηθοῦμε καὶ νὰ χαθοῦμε.

Ἐδῶ στηρίζεται ἡ ἐλπίδα ποὺ μᾶς χαρίζει ἡ πίστι μας· πιστεύουμε ὅτι ἡ πατρίδα μας πάλι θὰ δοξασθῇ. Ἡ Ἑλλάδα θὰ σωθῇ καὶ θὰ γίνῃ καλὸ παράδειγμα καὶ γιὰ ἄλλους, θὰ δείξῃ στοὺς γύρω της τί μπορεῖ νὰ κατορθώσῃ ἕνα μικρὸ ἔθνος ὅταν πιστεύῃ στὸ Θεό.

---

Ἂς εὐχαριστήσουμε τὸν Κύριο. Καὶ ἂς παρακαλέσουμε νὰ μᾶς ἐλεῇ καὶ προστατεύῃ. Νὰ τὸν παρακαλοῦμε πρὸ παντὸς νὰ μᾶς δίνῃ πίστι, γιὰ νὰ νικήσουμε τοὺς ὁρατοὺς καὶ ἀοράτους ἐχθρούς μας· ἕως ὅτου διὰ πρεσβειῶν τῆς παναχράντου Μητρός του καὶ ὅλων τῶν ἁγίων ἀξιωθοῦμε νὰ εἰσέλθουμε στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει πλέον πόλεμος καὶ θλῖψις ἀλλὰ εἰρήνη καὶ χαρά, ἐκεῖ ποὺ ἄγγελοι ψάλλουν τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,14)· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος