Εις την Εορτήν της Συνάξεως της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Posted on 25 Δεκεμβρίου, 2024

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Την 26ην του μηνός Δεκεμβρίου η Εκκλησία μας όρισε να εορτάζεται η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου. Τούτο πολύ σοφά το έχει ορίσει η Εκκλησία μας, για τούτο έπεται της εορτής της Γεννήσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. «Τιμάν και μεγαλύνειν εμάθομεν πρώτον μεν και κυρίως και αληθώς την του Θεού Γεννήτριαν και τας Αγίας και Αγγελικάς Δυνάμεις και τους ενδόξους Μάρτυρας, αλλά και τους Αγίους άνδρας και τούτων αιτείν τας πρεσβείας», ορίζει η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος.

Η Υμνολογία της Εκκλησίας μας και οι λόγοι των Πατέρων της Εκκλησίας μας διέσωσαν την πρέπουσα τιμή στην Υπεραγία Θεοτόκο. Στην Εσπερινή Ακολουθία της Συνάξεως της Υπεραγίας Θεοτόκου εις Θεοτοκίον ψάλλομε «Χωρίον χωρητικόν, του αχωρήτου Πλαστουργού γέγονας, τούτον σαρκί χωρήσασα, Κεχαριτωμένη Πανάχραντε». Αυτοτελώς εάν εκλάβομε το Θεοτοκίον, το νόημα της Εορτής σαφώς καταδεικνύει.

Αν παρατηρήσει κανείς την υμνολογία της Εορτής της Συνάξεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, θα αντιληφθεί την αμεσότητα της σχέσης με την Γέννηση του Χριστού. Τα Στιχηρά Προσόμοια, τα Στιχηρά Ιδιόμελα, τα Δοξαστικά, το Κάθισμα, οι Ειρμοί, το Εξαποστειλάριον αυτόμελον κλπ αναφέρονται στην Γέννηση του Χριστού.

Ο Γέροντας Παΐσιος έλεγε «Μέσα στην ευλάβειά μας προς την Παναγία και τους Αγίους κρύβεται η πολλή ευλάβειά μας πάλι για τον Χριστό και τον Τριαδικό Θεό».

Στην περιοδική έκδοση «Όσιος Γρηγόριος’’ της Μονής Οσίου Γρηγορίου του Αγίου Όρους, διασώζεται η συνομιλία του Γέροντος Παϊσίου, με ένα νέο που παρασύρθηκε από τους Προτεστάντες. Στην παρατήρηση-ερώτηση του νέου «Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι μόνο ο Ιησούς Χριστός σώζει. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία παρακαλούμε και την Παναγία να μας σώσει. Είναι σωστό;», ο Γέροντας Παΐσιος απάντησε «Ο Ιησούς είναι ο μοναδικός Σωτήρας. Αυτός πρόσφερε τον εαυτό Του για μας. Άκου τώρα. Αν ήσουν κάποιος μεγάλος με εξουσία και πήγαινες σε μια πόλη με τη μάνα σου, όλοι που θα σε περίμεναν εκεί θα σε χαιρέταγαν και σένα και τη μάνα σου, θα έλεγαν και τα καλύτερα λόγια γι’ αυτήν κι ας μη γνώριζαν τίποτα για την ίδια. Εσύ που θα τ’ άκουγες, θα χαιρόσουν, θα καμάρωνες για τη μάνα σου. Έτσι και ο Χριστός χαίρεται και καμαρώνει για την μάνα Του, όταν ακούει να λέμε καλά λόγια γι’αυτήν. Κοίτα. Αν μια φτωχιά πήγαινε στη μάνα σου και την παρακαλούσε να σου ζητήσει να την διορίσεις σε μια θέση κι εσύ έκαμνες τη χάρη της μάνας σου, τότε εκείνη η φτωχιά θα έλεγε ότι η μάνα σου την έσωσε, αν και εσύ την διόρισες. Ε, έτσι κι εμείς λέμε η Παναγία να μας σώσει και ο γιος Της που έχει την εξουσία αλλά είναι και ταπεινός, χαίρεται να μας ακούει να λέμε καλά λόγια για τη μάνα Του». Η διήγηση απλή, απλούστατη θα έλεγε κανείς, όμως το γεγονός ότι ο νέος ωφελήθηκε πνευματικά και ο κίνδυνος της πλάνης των Προτεσταντών διαλύθηκε, καταδεικνύει το βάθος και τη αλήθεια των λόγων του.

Ο Γέροντας Παΐσιος επεξηγεί αυτό που αναφέρει ο Άγιος Μάρκος ο Εφέσου, αναφερόμενος στην Θεοτόκο λέγει «…τω Υιώ συμβασιλεύουσα και αιτούσα την των πταισμάτων ημών άφεσιν».

Ο Γέροντας Πορφύριος είχε πει για την Υπεραγία Θεοτόκο «Η Εκκλησία μας πολύ τιμάει την Παναγία μας….Σ’ αυτήν κατέφευγα, ότι κι αν μου συνέβαινε». Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξαδρείας εις την ομιλία του ‘’Εις την Γ΄ Οικουμενικήν Σύνοδον’’ την Υπεραγία Θεοτόκο «σκήπτρον της Ορθοδοξίας», την εκάλεσε. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αναφέρει εις τον Λόγον του «Εις την Κοίμησιν», «Δια τούτο το γεννήσαν εικότως σώμα συνδοξάζεται τω γεννήματι δόξη θεοπρεπή και συνανίσταται».

Οι ακρότητες τόσο των Παπικών, όσο και των Προτεσταντών, για το πρόσωπο της Θεοτόκου, είναι το επακόλουθο της αποκοπής των από τη Μια Αγία Εκκλησία. Από τη μία η αυθαιρεσία των Παπικών με την Άσπιλο Σύλληψη και τη Μαριολατρεία και από την άλλη η απαράδεκτη και μειωτική στάση των Προτεσταντών απέναντι στο πρόσωπο της Παναγίας.

Ως γνωστόν οι Παπικοί τον 1140 μ.Χ. θέσπισαν εορτή της Ασπόρου Συλλήψεως της Θεοτόκου. Το 1854 μ.Χ. με το Πάπα Πίο Θ΄ θεσπίστηκε ως δόγμα.

Η Μαριολατρεία των Παπικών δεν αποτελεί την πρέπουσα τιμή της Παναγίας μας. Ο Μητροπολίτης Αθανάσιος Γιέφτιτς αναφερόμενος στην Μαριολογία, λέγει ότι παραμορφώνει το αληθινό πρόσωπο της Θεοτόκου.

Στην Εσπερινή Ακολουθία της Συλλήψεως της Αγίας Άννης, στα Στιχηρά Προσόμοια ψάλλομε «Πάλαι προσευχομένη πιστώς, Άννα η σώφρων, και Θεώ ικετεύουσα, Αγγέλου φωνής ακούει, προσβεβαιούντος αυτή, την των αιτουμένων θείαν έκβασιν…». Παρακάτω στην Ακολουθία αναφέρεται το εξής «Ζεύγος καρπογονεί το σεπτόν…», το οποίον ξεκάθαρα δεν παραπέμπει στην Άσπιλο Σύλληψη.

Δεν υπήρξε Άσπορος Σύλληψις, αλλά τα δεσμά της ατεκνίας λύθηκαν «Σήμερον της ατεκνίας δεσμά διαλύονται˙ του Ιωακείμ γαρ και της Άννης εισακούων Θεός, παρ’ ελπίδα τεκείν αυτούς σαφώς, υπισχνείται θεόπαιδα…» ψάλλομε στην Εσπερινή Ακολουθία της Συλλήψεως της Αγίας Άννης

Όσον αφορά το μειωτικό ατόπημα των Προτεσταντών για τη Θεοτόκο, απάντηση δίνει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Ει τις ου Θεοτόκον ομολογεί την Αγίαν Παρθένον χωρίς εστί της Θεότητος».