Κυριακή του άφρονος πλουσίου, Πρεσβυτέρου Αθανασίου Μηνά.

Posted on 16 Νοεμβρίου, 2024

Ἡ ψυχή, ὡς πνοή τοῦ Πλάστου Τριαδικοῦ Θεοῦ, εἶναι κατά χάριν ἀθάνατη, κτιστή. Λογική, αὐτεξούσια, μέ χάρισμα ἀρχικόν καί βασιλικόν. Δηλαδή, νά ἄρχει καί νά βασιλεύει τῆς δημιουργίας. Ἁπλή στήν οὐσία, διακρίνεται σέ νοῦ, λόγο, πνεῦμα, ἀδιαιρέτως διαιρούμενα.

Ὁ νοῦς, ὡς ἡ ἀνώτατη αἴσθησις τῆς ψυχῆς, δύναται κατά προαίρεσιν καί χάριν νά κοινωνεῖ μέ τόν Τριαδικόν Θεόν, δεχόμενος τόν ἁγιασμόν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τόν μεταδίδει καί στό συνημμένο σῶμα, χαρίζοντάς του μακρότητα ἡμερῶν, χαρά καί εὐφροσύνη καθ’ὅσον ἀφουγκράζεται, τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ, τόν Μεσσίαν.

Ἡ διδασκαλία τῆς μίας, ἁγίας, καθολικῆς καί ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, διά τῶν ἁγίων Προφητῶν, Ἀποστόλων καί Πατέρων, διαχρονικά ἀποκαλύπτει: «Τήν ψυχή, τήν τέρπει ἡ προσευχή, τήν ἐξαγνίζει ἡ μετάνοια, τήν ἀνυψώνει ἡ ταπείνωση, τήν λαμπρύνει ἡ φιλαδελφία, τήν ὀμορφαίνει ἡ ἀγάπη εἰς τόν Θεόν καί εἰς τόν πλησίον». Ἡ ἐλεημοσύνη, τά σπλάχνα οἰκτιρμῶν, μέσα σέ ὅλες αὐτές τίς περιεκτικές ἅγιες ἀρετές, καθιστοῦν τήν ψυχή κεκοσμημένη, θεόπνευστη, μακράν πάσης σκληροκαρδίας καί μηχανῆς τοῦ πολεμήτορος ἀνθρωποκτόνου διαβόλου.

Προφανῶς λοιπόν, ἁγία γερόντισσα, σκέψεις καί πράξεις σάν αὐτές πού ἀκούσαμε στό Εὐαγγέλιο σήμερα: «…καί συνάξω ἐκεῖ πάντα τά γεννήματά μου καί τά ἀγαθά μου καί ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου…ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου·», ἀποτελοῦν τήν μέγιστη ἀφροσύνη καί ἀχαριστία ἀνθρώπου ὑπό τόν ἥλιον. Μέ τό πάθος τῆς ἀπληστίας παροργίζεται ὁ Θεός, συστέλλεται ἡ θεία Χάρις καί παραχωρεῖται ἐξουσία στόν ἀνθρωποκτόνο καί ψεύστη Σατανᾶ, ὥστε νά ἐνεργοποιήσει τήν κακία του ἐναντίον κάθε ἀνόητου πού σκέφτεται ἔτσι καί ἀφοῦ τόν βασανίσει ἕως τέλους, νά τοῦ πάρει βιαίως τήν ἀχάριστη ψυχή· καί τρέμουσα νά τήν ὁδηγήσει στόν Ἅδη.

Βλέπουμε ἀδελφοί σ’ αὐτήν τήν περίπτωση, τήν ἀπόλυτη ἀποτυχία τῆς ὑπαρξιακῆς προοπτικῆς πού εἶναι ὁ ἁγιασμός ἡμῶν, ψυχῆς τε καί σώματος. Ἡ ἐντολή εἶναι: «Γίνεσθε ἅγιοι ὅτι ἐγώ ἅγιος εἰμι», λέγει ὁ Κύριος. Ἐν τούτοις, ἡ ἀποτυχία αὐτή συμβαίνει καί ὁλοκληρώνεται μέ ἀποκλειστική εὐθύνη τοῦ ἀφρόνως σκεπτομένου πλουσίου.

Θεωροῦμε, ἁγία γερόντισσα, ὅτι ὁ Θεός ὡς Παντογνώστης γνωρίζει τήν ροπή τῶν ἀφρόνων καί ἐνίοτε ἐπιτρέπει, διά τῶν καιρικῶν συνθηκῶν νά ὑπερπλεονάσει ἡ ἐσοδεία τῶν καρπῶν τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν, οὕτως ὥστε εἰ δυνατόν, νά βοηθηθοῦν καί πνευματικά.

Φρονοῦμε ἐπίσης ὅτι ὁ καλός καί ἀγαθός Θεός καί Πλάστης, σέ μία ἕσχατη προσπάθεια τρυφερότητας προσπαθεῖ νά κινήσει τίς σκληρές καρδιές τῶν πλουσίων πρός εὐχαριστία καί δοξολογία στόν Θεόν καί πρός ἐλεημοσύνη στούς ἐμπερίστατους ἀδελφούς.

Συνεπῶς, γι’ αὐτόν τόν λόγον ὁ Θεός Λόγος, αὔξησε τά γεννήματα τοῦ ἄφρονος πλουσίου, ὥστε καί οἱ ἀποθῆκες του νά γεμίσουν καί ἡ καρδιά του εἰ δυνατόν νά μαλακώσει. Καί εἶναι αὐτό προφανές, οὕτως ὥστε σιγά-σιγά, νά ἀναγνωρίζεται ἡ φιλανθρωπία τοῦ Δημιουργοῦ καί τά ἀγαθά τῆς γῆς νά διανέμονται πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους· ἔτσι ὁ κάθε ἕνας τυχόν σκληρόκαρδος, νά πάψει νά κινεῖται πρός τίς κοσμικές ἀπολαύσεις καί ἡδονές, ἀλλά ἡ ψυχή νά στηρίζει τήν εὐφροσύνη, στήν ἀρετή τῆς ἐλεημοσύνης καί εὐχαριστίας, χωρίς νά ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικά ἀπό τά πλούτη πού ἀνόητα συσσωρεύει.

Ζητάει λοιπόν ὁ ἀγαθός Θεός, μέ τρόπο ἁπαλό καί ἐξαίσιο, σεβόμενος καί τό αὐτεξούσιο, νά τονίσει τήν ἀνάγκη νά φροντίζουμε τούς πάσχοντας ἀδελφούς μας, δοξολογοῦντες τόν Κτίστην καί Δωρεοδότη, ὥστε νά μήν ἀπολαμβάνει ἐγωϊστικά ὁ ἑκάστοτε εὐεργετηθείς ἀπό τήν θεία Πρόνοια, τά ἀγαθά τῆς γῆς μόνον γιά τόν ἑαυτό του.

Δυστυχῶς, ὁ ἄφρων πλούσιος τῆς παραβολῆς, ἔπραξε ἀκριβῶς τά ἀντίθετα, ἀπό τά ἔργα ἀγάπης καί συμπόνιας· καί ἀρνήθηκε νά ἀποταμιεύει θησαυρούς κατά Θεόν εἰς τόν οὐρανόν· δηλαδή θησαυρούς πνευματικούς εἰς τούς ὁποίους ἀρέσκεται καί εὐλογεῖ ὁ Θεάνθρωπος Χριστός. Ἔτσι ὁ ἀνόητος πλούσιος, δίκαια καταδικάζεται, ὄχι γιατί ἀδίκησε κάποιον, ἀλλά γιατί δέν μετέδωσε ἀπ’ ὅσα ἀπέκτησε μέ τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, στούς ἐλάχιστους ἀδελφούς τοῦ Ἰησοῦ. Διότι τά θησαυρίσματα εἶναι κοινά, ἀπό τά κοινά ταμεῖα τῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ.

Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι σαφῶς καί εἶναι πλεονέκτης καί ἀχάριστος αὐτός πού οἰκειοποιεῖται τά κοινά ἀγαθά, ἔστω κι ἄν δέν εἶναι σάν ἐκεῖνον πού σφετερίζεται φανερά ἤ κρυφά τά ξένα. Ἀνόητος καί ὁ ἕνας, ἄφρων καί ὁ ἄλλος. Ἑπομένως καί ὁ σημερινός πλούσιος θά ὑποστεῖ, ἀλλοίμονον, τή φριχτή διχοτόμηση, τόν χωρισμό τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, ὡς κακός δοῦλος καί δέν θά μπορέσει νά ξεφύγει ἤ νά διαφύγει, ὄντας ἄφρων, τόν ὄλεθρον.

Ἐν τούτοις, ὁ ἔχων νοῦν Χριστοῦ, δύναται βέβαια νά ἀποφύγει τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ, ἐφ’ ὅσον δεξιωθεῖ τούς πτωχούς καί ἐν τέλει νά διαχειριστεῖ καλῶς τά ἐμπεπιστευμένα ἀγαθά σ’ αὐτόν ἀπό τό Θεό καί ἔτσι νά μή θησαυρίζει γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά νά πλουτίζει γιά τόν Θεό, μέ ἐργαλεῖα πνευματικά τήν ἐλεημοσύνη, τήν φιλαδελφία καί τήν ταπείνωση. Γιατί, σέ ἄλλη περίπτωση, ὁ καθένας πού δέν χρησιμοποίησε στή ζωή αὐτή, κατά τήν ἀφθονία πού τοῦ προσφέρθηκε ἀπό τόν Θεό τίς ὡς ἄνω ἀρετές, κατέστη ἄξιος θανάτου, χωρίς νά κερδίσει τίποτε ἀπό τόν πλοῦτο, πού ὁ Χριστός τοῦ δώρισε. Τί κρίμα!!!

Τέλος, χριστιανοί μου, θά ἦταν καλό νά προβληματιστοῦμε σήμερα καί νά σκεφτοῦμε ἀνησυχῶντας για τά πολλά καρδιακά ἤ ἐγκεφαλικά ἐπεισόδια πού ἀκοῦμε νά συμβαίνουν δίπλα μας. Μήπως, λέγω μήπως, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀπληστίας καί τῆς μανίας γιά ἐπίγειο πλουτισμό καί γιά σαρκικές ἡδονές πού κυριαρχοῦν στόν κόσμο μας; Ἐρώτηση κάνουμε. Μερικοί ἐκ τῶν ἀνθρώπων ἔχουν τά σπίτια τους, ἔχουν χρήματα, χρυσές ράβδους σέ τράπεζες καί θυρίδες καί σέ ὅ,τι ἄλλο ἀπίστευτο μπορεῖ νά πάει ὁ νοῦς καί συνεχίζουν νά ἐπιθυμοῦν περισσότερα.

Δηλαδή, δέν ἀρκοῦνται στήν τροφή, τή στέγη καί τό ἔνδυμα, σύμφωνα καί μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο· ἀγαποῦν τήν πλεονεξία, πού εἶναι δεύτερη εἰδωλολατρεία καί πάσχοντας ἀπό φιλαργυρία, τήν αἰτία ὅλων τῶν κακῶν, αὐτοκαταστρέφονται ὄντες αὐτοκατάκριτοι. Θεός φυλάξοι, ἀδελφοί.

Στόν Ἰησοῦν, ἡ Χάρις καί ἡ Ἀλήθεια, εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν